Search Results for 'ደቡብ'

[Semonegna]

ጅማ (ኢ.መ.ባ.)– የጅማ – አጋሮ – ዲዴሳ ወንዝ ድልድይ የአስፓልት መንገድ ግንባታ ፕሮጀክት ክቡር ጠቅላይ ሚኒስቴር ዶ/ር ዓብይ አህመድ በተገኙበት በይፋ መጀመሩን የኢትዮጵያ መንገዶች ባለስልጣን (ኢ.መ.ባ) አስታወቀ።

የአንድን ሀገር ልማት በማፋጠን ረገድ ጉልህ ሚና ካላቸው የመሠረተ ልማት ዘርፎች አንዱ መንገድ ነው። በመሆኑም የኢትዮጵያ መንግስት ለዘርፉ በሰጠው ከፍተኛ ትኩረት እና በነደፈው የእድገትና ትራንስፎርሜሽን ዕቅድ መሠረት የዘርፉ ዋነኛ ባለቤት የሆነው የኢትዮጵያ መንገዶች ባለስልጣን ለተግባራዊ እንቅሰቃሴው ያላሰለሰ ጥረት በማድረግ ላይ ይገኛል።

የጅማ – አጋሮ – ዲዴሳ ወንዝ ድልድይ የመንገድ ፕሮጀክት ነባሩ መንገድ ገፅታ

• በጠባብ የአስፋልት መንገድ ደረጃ የነበረ፣
• የ50 ዓመት አገልግሎት የሰጠ፣
• በ5 ሜትር ስፋት እጅግ አስቸጋሪ የነበረው፣ እና
• ለትራፊክ እንቅስቃሴዎች ምቹ ባለመሆኑ ለአደጋ ሲያጋለጥ የነበረ መንገድ ነው።

የጅማ – አጋሮ – ዲዴሣ ወንዝ ድልድይ የመንገድ ፕሮጀክት አዲሱ መንገድ ገፅታ

• የ2ኛው እድገትና ትራንስፎርሜሽን ዕቅድ የመንገድ ዘርፍ ልማት መርሃ ግብር አንድ አካል ነው፤
• የአገሪቱን ደቡብ አና ሰሜን ምዕራብ ክፍሎች ደረጃውን በጠበቀ የመንገድ መሠረተ ልማት ያስተሳስራል።

መገኛ፦ ኦሮሚያ ብሔራዊ ክልላዊ መንግስት – ጅማ ዞን ጅማ ከአዲስ አበባ ምዕራባዊ – ደቡብ አቅጣጫ ወሊሶን አቋርጦ በሚያልፈው አስፋልት ኮንክሪት መንገድ 360 ኪ.ሜ. ርቀት ላይ የምትገኝ ከተማ ናት።

መነሻ እና መድረሻ ፕሮጀክቱ የሚጀመረው ጅማ ከተማ ከሚገኘው “ሃኒላንድ ሆቴል” በመነሳት በዋናነት በጅማ ሰሜን – ምዕራብ አቅጣጫ አድርጐ ወደ አጋሮ እና ዴዴሣ ወንዝ ድልድይ ድረስ የሚዘልቅ ነው። ከዚያም ከወንዙ እስከ መቱ ከተማ በሚዘልቀው በአስፋልት ኮንክሪት ደረጃ ተገንብቶ አገልግሎት በመስጠት ላይ ከሚገኘው መንገድ ጋር ያገናኛል።

የጅማ – አጋሮ – ዲዴሳ ወንዝ ድልድይ የአስፓልት መንገድ ግንባታ ኮንትራት እና ውል

የሥራ ተቋራጭ፦ ቻይና ሬል ዌይ 21ኛ ቢሮ ግሩፕ የተባለ አለም አቀፍ ድርጅት
አማካሪ ድርጅት፦ ኦሜጋ ኮንሰልቲንግ ኢንጂነሪንግ እና ፕሮሜ ኮንሰልታንትስ በጋራ
የግንባታ ወጪ፦ ከ1.3 ቢሊዩን ብር በላይ
የግንባታ ጊዜ፦ 41 ወራት
የግንባታ ወጪ ሽፋን፦ የኢትዮጵያ መንግስት

የጅማ – አጋሮ – ዲዴሳ ወንዝ ድልድይ የአስፓልት መንገድ ፕሮጀክት ሁለንተናዊ ፋይዳ

ሰፊ የሥራ ዕድል ይፈጥራል፤
የተሽከርካሪ የጉዞ ወጪና ጊዜ ይቀንሳል፤
የምርት እና የሸቀጥ ልውውጥን ያቀላጥፋል፤
የግብርና ምርቶችን ወደ ገበያ በማውጣት የገበያ ተደራሽነትን ያቀላጥፋል፤
የከተሞች የእርስ በርስ ትስስር ይፈጥራል፤
የጤና ፣ የትራንስፖርት እና ሌሎች አገልግሎት ሰጪ ድርጅቶችን ተደራሽነት ያጠናክራል፤
የማኅበረሰቡን ኑሮና በኢኮኖሚው ዕድገት ላይ ከፍተኛ ለውጥ ያመጣል፤
ቡናን ጨምሮ በግብርና ምርቶችና በተፈጥሮ ሀብት የበለፀገውን አካባቢ ተጠቃሚ ያደርጋል።

ምንጭ፦ ኢ.መ.ባ. | ሰሞነኛ ኢትዮጵያ

[Anonymous]

የጅማ ዩኒቨርሲቲ ሆስፒታል ተመረቀ

ኢትዮጵያ፣ የሱዳንና የጂቡቲ መሪዎች የጅማ ዩኒቨርሲቲ ሆስፒታልን መረቁ።

ጠቅላይ ሚኒስትር ዶክተር አብይ አህመድ ከሱዳኑ ፕሬዝዳንት ኦማር ሀሰን አልበሽር እና ከጅቡቲው ፕሬዝዳንት እስማኤል ኦማር ጌሌ ጋር በመሆን ነው ሆስፒታሉን ዛሬ የመረቁት።

ሆስፒታሉ 800 የመኝታ ክፍሎች ያሉት ሲሆን በደቡብ ምዕራብ የአገሪቱ ክፍል ለሚገኙ ከ20 ሚሊዮን በላይ ሰዎች የህክምና አገልግሎት መስጠት የሚችል ነው።

እንዲሁም ለደቡብ ሱዳን እና አጎራባች አገሮች የህክምና አገልግሎት እንዲሰጥ ተደርጎ የተገነባ ነው።

ሆስፒታሉ ከጤና አገልግሎቱ ባሻገር የምርምር፣ የማስተማሪያና የማህበረሰብ አገልግሎቶችን ለመስጠት ያስችላል።

መሪዎቹ የህክምና ትምህርታቸውን ተከታትለው ያጠናቀቁ 300 ተማሪዎችንም ይመርቃሉ ተብሎ ይጠበቃል።

[Semonegna]

ጅማ ዩኒቨርሲቲ ባስገነባው የህክምና ማዕከል ምረቃ ሥነ ስርዓት ላይ ለዓመታት ያስተማራቸውን 331 የህክምና ዕጩ ምሩቃን እና በተለያዩ መስኮች ትምህርታቸውን ሲከታተሉ የቆዩ 2ሺህ የድህረ ምረቃ መርሀ ግብር ተማሪዎችን ያስመርቃል።

ጅማ (ሰሞነኛ)– ጅማ ዩኒቨርሲቲ ጠቅላይ ሚኒስትር ዐቢይ አህመድ (ዶ/ር) እና ሌሎች ከፍተኛ የፌድራልና የክልል መንግስት የሥራ ኃላፊዎች በተገኙበት የህክምና ማዕከሉን ኅዳር 29 ቀን 2011 ዓም እንደሚያስመርቅ ተዘግቧል።

የህክምና ማዕከሉ 800 (ስምንት መቶ) አልጋዎች ያሉት ሲሆን፥ በደቡብ ምዕራብ የሀገሪቱ ክፍል ከ20 ሚሊየን በላይ ሰዎች የህክምና አገልግፍሎት ለመስጠት የሚያስችል ነው ተብሏል። ማዕከሉ እንደ ደቡብ ሱዳን ላሉ ጎረቤት ሀገራትም አገልግሎት ለመስጠት ታሳቢ ተደርጎ የተገነባ መሆኑን ተነግሯል።

ዩንቨርሲቲው ያስገነባው ይህ የህክምና ማዕከል በህክምና እና ጤናው ዘርፍ የምርምር፣ የማስተማሪያ፣ እንዲሁም የማኅበረሰብ አገልግሎቶችን ለመስጠት የሚያስችል መሆኑም ነው የተገለጸው። በዚህም ጅማ ዩኒቨርሲቲ በሀገሪቱ ከሌሎች ዩኒቨርሲቲዎች ጋር ሲነጻጸር ልቆ የሚታይበትን የማኅበረሰብ ተኮር (community-based) ትምህርትና ምርምር ይበልጥ ያገለብትለታል ተብሎ ይታመናል።

◌ Ethio-American Doctors Group (EADG): Building a regional healthcare system & medical tourism

ዩንቨርሲቲው በህክምና ማዕከሉ የምረቃ ሥነ ስርዓት ላይ ለዓመታት ያስተማራቸውን 331 የህክምና ዕጩ ምሩቃን እና በተለያዩ መስኮች ትምህርታቸውን ሲከታተሉ የቆዩ 2ሺህ የድህረ ምረቃ መርሀ ግብር ተማሪዎችን እንደሚያስመርቅም ታውቋል።

በተመሳሳይ መልኩ ዩንቨርሲቲው ያስገነባው 40 ሺህ ያህል ተመልካቾችን ማስተናገድ የሚችለው ስታዲየም፣ ሲቭክ አዳራሽ፣ መንገዶችና ሌሎች የመሠረተ ልማት ሥራዎች ይመረቃሉ ተብሏል። የሲቪክ አደራሹ በርካታ ተሰብሳቢዎችን በአንዴ የሚያስተናግድና የተለያዩ ኮንፈረንሶችን በተመሳሳይ ጊዜ ለማካሄድ የሚያስችሉ የተለያዩ ክፍሎች እንዳሉትም ተነግሯል። ከዚህ ጋር ተያይዞ እንደተዘገበው ይህ የሲቭክ አዳራሽ ከተማዋን የኮንፈረንስ ማዕከል ለማድረግ ታሳቢ ተደርጎ የተገነባ ስለመሆኑም ነው የተገለጸው።

ምንጭ፦ ኢቢሲ / ኤፍ.ቢ.ሲ. / ሰሞነኛ ኢትዮጵያ
——
ተመሳሳይ ዜናዎች፦

• የዲላ ዩኒቨርሲቲ ሪፈራል ሆስፒታል አገልግሎት አሰጣጡን ማሻሻሉን አሳወቀ
• የወልድያ ዩኒቨርሲቲ የማኅበረሰብ ሬዲዮ ጣቢያ ከ2 ወር በኋላ መደበኛ ስርጭቱን ይጀምራል
• ወለጋ ዩኒቨርሲቲ ከ37 ሚሊዮን ብር በሚበልጥ ወጪ ለሠራተኞቹ ያስገነባቸውን ቤቶች አስረከበ
• የባሕር ዳር ዩኒቨርሲቲ ያስገነባው ጥበበ ግዮን ስፔሻላይዝድ ሆስፒታል በልዩ መርሀ ግብር ተመረቀ
• ደብረ ብርሃን ዩኒቨርሲቲ እና ባህር ዳር ዩኒቨርሲቲ በመጀመሪያ፣ በሁለተኛና በሶስተኛ ዲግሪዎች በርካታ መርሀ ግብሮችን ከፈቱ

---

[Semonegna]

በተበባሩት መንግስታት ድርጅት ስር የሚከበረው ዓለም አቀፍ የአካል ጉዳተኞች ቀን ዘንድሮ የሚከበረው ለ26ኛ ጊዜ ሲሆን የዘንድሮ ክብረ በዓል መሪ ቃልም “የአካል ጉዳተኞችን ማበረታት፣ የአካል ጉዳተኞችን ታቃፊነትና እኩልነት ማረጋገጥ” የሚል ነው።

ሀዋሳ (ሰሞነኛ ) – ዓለም አቀፍ የአካል ጉዳተኞች ቀን በሀገር አቀፍ ደረጃ ለ26ኛ ጊዜ በሀዋሳ ከተማ ተከበረ።

የሠራተኛና ማኅበራዊ ጉዳይ ሚኒስቴር ሚኒስትር ዶ/ር ኤርጎጌ ተስፋዬ በበዓሉ ላይ ተገኝተው አንደገለጹት፥ አካታችነትና እኩልነትን በማስፈን የአካል ጉዳተኞችን ተጠቃሚነት ማረጋገጥ የሁሉም የህበረተሰብ ክፍል የጋራ ጉዳይ መሆን አለበት ብለዋል።

አሁን ላይ የአካል ጉዳተኞች ችግሮች ተቀርፈዋል ማለት ባይቻልም፥ ለጉዳዩ ልዩ ትኩረት በመስጠት በእየደረጃው አካታች እቅዶችን በማቀድ ለተግባራዊነታቸው እንቅሰቃሴ እየተደረገ መሆኑን አስረድተዋል።

ለአካል ጉዳተኞች የተለያዩ ድጋፎች ማድረጉ የተጀመረ ሲሆን፥ ሀገር ውስጥ ዊልቼር ለማምረት መታቀዱም ነው የተገለጸው።

እንደ ፋና (ኤፍ.ቢ.ሲ.) ዘገባ የደቡብ ክልል ርዕሰ መስተዳድር አቶ ሚሊየን ማቲያስ በበኩላቸው፥ አካል ጉዳተኞችን ተጠቃሚ ለማድረግ የሚያስችሉ በርካታ ስራወች እየተከናዎኑ መሆኑን ተናግረዋል። ከዚህ በፊት በክልሉ አርባ ምንጭ የአረጋውያን ማዕከል ብቻ የነበረ ሲሆን፥ አሁን ላይ በቤንች ማጅ ዞን ተጨማሪ የአረጋውያን ማዕከል ለመክፈት አየተሠራ መሆኑን ጠቁዋል።

በበዓሉ ለመታደም የተገኙት የአካል ጉዳተኞች በበኩላቸው፥ የትምህርት አገልግሎት ለማግኘት አስካሁን ድረስ ችግሮች ያሉባቸው መሆኑን ነው የተናገሩት። አገልግሎቱ የሚያገኙበት እድል ቢፈጠርም እንኳ ረጅም ርቀት መጓዝ ግድ እንደሚላቸውም አስረድተዋል። ከዚህም ሌላ የአካል ጉዳተኞችን የተመለከቱ መመሪያዎችና ደንቦች ላይ የአፈጻጸም ክፍተት የሚታይ መሆኑን አመላክተዋል። ለአብነትም አንዳንድ የሚወጡ የሥራ ማስታወቂያዎች ሙሉ ጤንነትን የሚጠይቁና የአካል ጉዳተኞችን የማይጋብዙ መሆኑን አንስተዋል።

አብዘኞቹ የአገለግሎት መስጫ ተቋማትም የአካል ጉዳተኞችን ታሳቢ ያደረጉ አለመሆናቸውንም ገልጸዋል።

በተበባሩት መንግስታት ድርጅት ስር የሚከበረው ዓለም አቀፍ የአካል ጉዳተኞች ቀን ዘንድሮ የሚከበረው ለ26ኛ ጊዜ (እ.ኤ.አ. ከ1992 ጀምሮ) ሲሆን የዘንድሮ ክብረ በዓል መሪ ቃልም “የአካል ጉዳተኞችን ማበረታት፣ የአካል ጉዳተኞችን ታቃፊነትና እኩልነት ማረጋገጥ” (“Empowering persons with disabilities and ensuring inclusiveness and equality”) የሚል ነው።

ኢትዮጵያ ውስጥ ለአካል ጉዳት እና ለአካል ጉዳተኞች የሚሰጠው አመለካከት የተሳሳተ በመሆኑ ሀገሪቱ ውስጥ የአካል ጉዳተኞችን ቁጥር በትክክል ማወቅ እጅግ አዳጋች እንደሆነና፣ የሚገመተውም ቁጥር ከትክክለኛው ቁጥር ዝቅተኛ እንደሆነ (under-reported) የተለያዩ ጥናቶች ያመለታሉ።

አብዛኛው የኢትዮጵያ ህብረተሰብ አካል ጉዳተኝነትን ከፈጣሪ እንደመጣ ቁጣ ወይም መርገም እንደሚመለከተውና አካል ጉዳተኛ የሆነ ሰው ያላቸው ቤተሰቦችም ይሁኑ ህብተረሰቡ ሰለአካል ጉዳተኛው፣ ስለሚያስፈልገው ነገር ብሎም እንደማንኛውም ሰው ሙሉ ፍላጎትና መብት እንዳለው በግልጽ ከመወያየት ይልቅ መደበቅና ማሸሽን ይመርጣሉ። በዚህም ምክንያት አካል ጉዳተኞች አጅግ አዳጋች የሆነ ሕይወት እንዲገፉ ይገደዳሉ።

በሀገሪቱ የአካል ጉዳተኞችን ጉዳይ በበላይ የሚመለከተውና የሚቆጣጠረው የሠራተኛነ ማኅበራዊ ጉዳይ ሚኒስቴር ሲሆን፥ በዚህ ሚኒስቴር ስር የሚገኝው የማኅበራዊ ደህንነት ልማት ማስፋፊያ ዳይሬክቶሬት የአካል ጉዳነኞችን ከሥራ እና ከማኅበራዊ ጉዳዮች ጋር የተያያዙ ጉዳዮችን በፌደራል ደረጃ ይመለከታል፣ ያስተባብራል።

በተጨማሪም የኢትዮጵያ አካል ጉዳተኞች ብሔራዊ ማኅበራት ፌዴሬሽን (FENAPD) ጥላ ስር ተደራጅተው ከ አካል ጉዳተኞች ጋር በተያያዘ የሚንቀሳቀሱ ስድስት ብሔራዊ ድርጅቶች ይገኛሉ። እነሱም፦

1. የኢትዮጵያ ዓይነ ስውራን ብሔራዊ ማኅበር፣
2. የኢትዮጵያ አካል ጉዳተኞች ብሔራዊ ማኅበር፣
3. የኢትዮጵያ መስማት የተሳናቸው ብሔራዊ ማኅበር፣
4. የኢትዮጵያ ማየትና መስማት የተሳናቸው ብሔራዊ ማኅበር፣
5. የኢትዮጵያ ሥጋ ደዌ ተጠቂዎች ብሔራዊ ማኅበር፣ እና
6. የኢትዮጵያ የአዕምሮ እድገት ውስንነት ያለባቸው ብሔራዊ ማኅበር ናቸው።

ከእነዚህ ብሔራዊ ማኅበራት በተጨማሪ የአካል ጉዳተኞችን ታቃፊነትና እኩልነት በማረጋገጥ እንቅስቃሴዎች ላይ ኢትዮጵያ ውስጥ ጉልህ አስተዋጽዖ እያደረጉ የሚገኙ ማኅበራት ያሉ ሲሆን ከእነዚህም ውስጥ፦

1. የኢትዮጵያ ብሔራዊ የአካል ጉዳተኞች ማኅበራት ኔትዎርክ (ENDAN)፣
2. የኢትዮጵያ የአካል ጉዳተኛ ሴቶች ብሔራዊ ማኅበር፣
3. የትግራይ አካል ጉዳተኛ የቀድሞ ወታደሮች ማኅበር (ማኅበር ጉዱአት ኲናት ትግራይ) እና
4. በኢትዮጵያ የአካል ጉዳተኞችና ልማት ማዕከል (ECDD) ተጠቃሽ ናቸው።

ሰሞነኛ ኢትዮጵያ

[Semonegna]

ወራቤ (ሰሞነኛ)–በደቡብ ብሄር ብሄረሰቦች ክልላዊ መንግስት፣ በስልጤ ዞን ወራቤ ከተማ የሚገኘው የወራቤ ዩኒቨርሲቲ የኢ.ፌ.ዴ.ሪ የሳይንስና ከፍተኛ ትምህርት ክብርት ሚኒስትር ፕሮፌሰር ሂሩት ወልደማርያም እና ሌሎች የፌደራልና የክልል ባለስልጣናት በተገኙበት ኅዳር 17 ቀን 2011 ዓ.ም. ተመርቋል።

የወራቤ ዩኒቨርሲቲ ምረቃ ሥነ-ስርዓት ላይ ክብርት ሚኒስትሯ ፕሮፌሰር ሂሩት ወልደማርያም ካስተላለፉት መልዕክት ስለ ክልላዊነትና ዓለም አቀፋዊነት (localization and internationalization) የተናገሩት የሚገኝበት ሲሆን በንጽጽር መልክ ባስቀመጡት በዚህ ንግግራቸው ዓለማቀፋዊነት አጉልተው በማሳየት የሚከተለውን ብለዋል።

ብዝሃነትና ዓለም አቀፋዊነት የዩኒቨርሲቲ መሰረታዊና ልዩ መለያ ባህሪዎች ናቸዉ። በዩኒቨርሲቲ ውስጥ የሚገኙት የተለያዩ ማኅበረሰቦች የብዝሃነት ባህሪን የሚገልጹ ሲሆን፤ ይህም በተማሪዎች፣ በመምህራን፣ በአመራሩ እና ድጋፍ ሰጪ ሠራተኞች አከባቢያዊ እና ህብረብሄራዊ አመጣጥ ይገለጻል።

ስለሆነም ዩኒቨርሲቲዎች የፌደራል ተቋማት እንደመሆናቸዉ መጠን ተማሪዎች በየአካባቢያቸው ባለው ዩኒቨርሲቲ ብቻ እንዲማሩ፣ መምህራንም በአካባቢያቸው ባለው ዩኒቨርሲቲ ብቻ ተቀጥረው እንዲያስተምሩ፣ አመራሩም በተወለዱበት አከባቢ የሚገኘውን ዩኒቨርሲቲ ብቻ እንድያስተዳድሩ የሚለው አስተሳሰብ ከዩኒቨርሲቲ ብዝሃነትና ዓለም አቀፋዊነት የማስተናገድ ባህሪ የወጣ ስለሚሆን የዩኒቨርሲቲዎቻችንን ደረጃ ዝቅ የሚያደርግ ነዉ።

ዓለም አቀፍ ቶሞክሮዎች እንደሚያሳዩት፣ ዩኒቨርሲቲዎች በዓለም አቀፍ ደረጃ የሚወዳደሩበት አንዱና ዋነኛው መስፈርት፣ ከተለያዩ የዓለማችን ክፍል ለሚመጡ ተማሪዎችና ሠራተኞች አቃፊ በመሆናቸውና ዓለም አቀፋዊነትን በማስተናገዳቸው ነው። ዩኒቨርሲቲዎች አለማቀፋዊነት ባህሪ እንጂ አካባቢያዊ ዉስንነት እንደማይመጥናቸዉ ያሳያል።

ስለዚህ ከዓለም አቀፍ ተሞክሮ እና አሠራር በተቃራኒ አቅጣጫ መሄድ የለብንም! የከፍተኛ ትምህርት ተቋሞቻችን ከብሄራዊ አስተሳሰቦች አልፎ ዓለም አቀፋዊነት ላይ ማተኮር ይገባቸዋል። በመሆኑም ዩኒቨርሲቲዎቻችንን በአካባቢያዊነትና በባህል በመከፋፈል፣ ባህላዊና ክልላዊ ማድረግ ወይም መከፋፈል አያስፈልግም።

በሌላ የከፍተኛ ትምህርት እንቅስቃሴ ዜና፥ የጎንደር የኒቨርሲቲ ለሴት መምህራንና ሠራተኞች በወሊድ ወቅት በመደበኛነት የሚፈቀድላቸውን የወሊድ ፈቃድ አጠናቀው ወደ ሥራ በሚመለሱበት ጊዜ ህፃናትን በሥራ ቦታ የማቆያና የመንከባከቢያ ማዕከል ኅዳር 19 ቀን 2011 ዓ.ም. ተመርቆ ለአገልግሎት ዝግጁ ሆኗል።

በምረቃ ሥነ-ስርዓቱ ላይ የሳይንስና ከፍተኛ ትምህርት ክብርት ሚኒስትር ፕሮፌሰር ሂሩት ወልደማርያም ባስተላለፉት መልዕክት “የህፃናት ማቆያ በዩኒቨርሲቲ ውስጥ መጀመሩ ትልቅ ሥራ በመሆኑ በዩኒቨርሲቲ ያሉ ሴቶችን ተሳትፎና ስኬታማነት ከማረጋገጥ አኳያ በጣም ትልቅ ሚና መኖሩን ገልፀው፥ ሴት መምህራን በሥራ ገበታቸው ላይ ቤት ትተው የመጡትን ህፃን በማሰብ በተከፈለ ልብ እንዳይሰማሩና ከወንድ አቻቸው ጋር ወደ ኋላ እንዳይቀሩ ይህ የህፃት ማቆያ ችግራቸውን እንደሚቀርፍላቸው ተናግረዋል።

የዚህ ዓይነቱ የህፃናት ማቆያ ማዕከል በሁሉም የከፍተኛ ትምህርት ተቋማት ቢስፋፋ ሴቶች መምህራን በጥናትና ምርምር ሥራቸው ላይ አትኩረው እንዲሠሩ እገዛ እንደሚያደርግላቸውም ሚኒስትሯ ዶ/ር ሂሩት ወልደማርያም ጨምረው ገልፀዋል።

ከዚህ በፊት የአርባ ምንጭ ዩኒቨርሲቲ በ2011 በጀት ዓመት በሁሉም ካምፓሶች የህፃናት ማዋያ ለማቋቋም በዝግጅት ላይ መሆኑን መዘገባችን ይታወሳል።

ሰሞነኛ ኢትዮጵያ

[Semonegna]

አዲስ አበባ (ሰሞነኛ) – ጠቅላይ ሚኒስትር ዐቢይ አህመድ (ዶ/ር) አፍሪካዊ የአመራር መጽሔት (African Leadership Magazine) በሚያዘጋጀው የዓመቱ ምርጥ አፍሪካዊ ምርጫ ላይ ለ2018 ዓ.ም. (እ.ኤ.አ) የዓመቱ ምርጥ አፍሪካዊ መሪ ለመባል ዕጩ ሆነው ተመርጠዋል።

መጽሔቱ የዓመቱ ምርጥ ሰው ብሎ የሚመርጠው በተለያዩ ዘርፎች ለአፍሪካ እና አፍሪካውያን የላቀ አስተዋጽዖ ያበረከቱ እና እጅግ ጉልህ የሆነ ተጽዕኖ የፈጠሩ አፍሪካውያንን በማወዳደር ሲሆን፥ መጽሔቱ መታተም ከጀመረበት እ.ኤ.አ 2008 ዓ.ም. ጀምሮ ሽልማቱ ይሰጣል።

ዘንድሮ በእጩነት ከቀረቡት መካከል በወንድ መሪዎች ዘርፍ የኢትዮጵያ ፌደራላዊ ዴሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ ጠቅላይ ሚኒስትር ዐቢይ አህመድ (ዶ/ር) በ97.25% ድምጽ በማግኘት ቀዳሚውን ቦታ ሲይዙ፣ የቀድሞው የቦትስዋና ፕሬዝደንት የሆኑት ሰረትሴ ካማ ኢያን ካማ (Serêtsê Khama Ian Khama) በ2.00% የምርጫ ድምጽ ሁለተኛ፣ የነዳጅ ላኪ ሀገራት ህብረት (Organization of the Petroleum Exporting Countries – OPEC) ጠቅላይ ሰብሳቢ የሆኑት ናይጀርያዊው መሐመድ ሳኑሲ ባርኪንዶ (Mohammed Sanusi Barkindo) በ0.75% የምርጫ ድምጽ በሦስተኝነት ይከተላሉ።

የአፍሪካዊ የአመራር መጽሔት ዋና አዘጋጅ ዶ/ር ኬን ጊያሚ (Dr. Ken Giami) እንደገለጸው የዘንድሮው ምርጫ ከሌሎች ጊዘያት በተለየ መልኩ ብዙ ሰዎች፣ ከሁሉም የ አፍሪካ አቅጣቻዎች ድምጽ የሰጡበት ሁሉም ዕጩዎች ያጋጠማቸውን ተግዳሮቶች አሸንፍው በተሠማሩባቸው መስኮች ሁሉ የሚጠበቅባቸውን በመወጣት ልቀው ሊታዩ ችለዋል ብሏል።

በሰባት የዕጩነት ቦታዎች (ስድስት ዘርፎች) በአጠቃላይ ሰላሳ (30) አፍሪካውያን ለዕጩኘት የቀረቡ ሲሆን፥ በሀገር ደረጃ በአጠቃላይ ናይጄርያ አስር (10) ዕጩዎችን በማስመረጠ ቀዳሚውን ስፍራ ይዛለች። የሰላሳዎች ዕጩዎች ሀገራዊ ስብጥር፥ ቦትስዋና (2)፣ ኬፕ ቨርዴ (1)፣ ግብጽ (1)፣ ኢትዮጵያ (1)፣ ጋና (4)፣ ኬንያ (1)፣ ሞሮኮ (2)፣ ናይጄርያ (10)፣ ሴኔጋል (1)፣ ደቡብ አፍሪካ (5)፣ እስዋቲኒ/ስዋዚላንድ (1)፣ እና ታንዛንያ (1) መሆናቸው ታውቋል።

ከዕጩዎቹ መካከል አሸናፊዎቹን ለመለየት ማንኛውም ግለሰበ የመጽሔቱ ድረ-ገጽ ላይ ሄዶ መምረጥ (ድምጽ መስጠት) ይችላል። (ድረ-ገጹን እዚህ ጋር ያገኙታል)። በድረ-ገጽ ድምጽ የመስጠት ተግባር እ.ኤ.አ ታህሳስ 10 ቀን 2018 ዓ.ም. በመካከለኛው አፍሪካ ሰዓት እኩለ ሌሊት (10th December 2018, at midnight Central African Time.) ላይ ይጠናቀቃል ይዘጋል።

አምና እ.ኤ.አ በ2017 ዓ.ም. በተደረገው ተመሳሳይ ምርጫ የሩዋንዳው ፕሬዚደንት ፖል ካጋሜ (Paul Kagame) የዓመቱ ምርጥ አፍሪካዊ መሪ ሆነው መመረጣቸው ይታወሳል።

አፍሪካዊ የአመራር መጽሔት (African Leadership Magazine) መቀመጫነቱን በእንግሊዝ ሀገር፣ ፖርትስማውዝ ከተማ አድርጎ አፍሪካንና አፍሪካውያንን ከተቀረው ዓለም ጋር ለማገናኘት፣ ለማቀራረብ የሚሠራ የህትመት ድርጅት ነው። በየዓመቱም በተለያዩ ዘርፎች አፍሪካና አፍሪካውያን ላይ በተለያየ መልኩ ጉልህ ሚና የተጫወቱ አፍሪካውያንን “የዓመቱ ምርጥ አፍሪካውያን” ብሉ ይመርጣል።

ሰሞነኛ ኢትዮጵያ

[Semonegna]

በደቡብ ክልል የሚገኘው ቦንጋ ዩኒቨርሲቲ በአገሪቱ 3ኛ ትውልድ ከሚባሉት 11 ዩኒቨርሲቲዎች አንዱ ሲሆን፥ ከ1 ሺህ 200 በላይ ተማሪዎችን ተቀብሎ የመማር ማስተማር ሥራውን የጀመረው በ2010 ዓ.ም. ነው።

ሚዛን (ኢዜአ) – የቦንጋ ዩኒቨርሲቲ ተማሪዎች በተቋሙ የሚስተዋሉ የውስጥ ለውስጥ መንገድ፣ የውሃና የምግብ አገልግሎት ችግሮች እንዲፈቱላቸው ጠየቁ።

የዩኒቨርሲቲው አስተዳደር በበኩሉ ተማሪዎቹ ያቀረቧቸውን ጥያቄዎች አግባብ መሆናቸውንና ለመፍታት ትኩረት ሰጥቶ እየሠራ መሆኑን አስታውቋል።

በደቡብ ብሔር ብሔረሰቦችና ሕዝቦች ክልል (ዋና ካምፓሱ ቦንጋ ከተማ ውስጥ) የሚገኘው ቦንጋ ዩኒቨርሲቲ በአገሪቱ 3ኛ ትውልድ ከሚባሉት 11 ዩኒቨርሲቲዎች አንዱ ሲሆን፥ ከ1 ሺህ 200 በላይ ተማሪዎችን ተቀብሎ የመማር ማስተማር ሥራውን የጀመረው በ2010 ዓ.ም. ነው።

የተቋሙ ሁለተኛ ዓመት ተማሪ ከሆኑት መካከል አንዳንዶቹ ለኢትዮጵያ ዜና አገልግሎት (ኢዜአ) እንደገለጹት ዘንድሮ በዩኒቨርሲቲው መሻሻል ቢኖርም አምና የነበሩባቸው ያልተፈቱ ችግሮች መኖራቸውን ገልጸዋል።

በተለይ ከምግብ አገልግሎትና ከውስጥ ለውስጥ መንገድ ጋር በተያያዘ የሚስተዋሉ ችግሮች ቦንጋ ዩኒቨርሲቲ እና የሚመለከታቸው አካላት ትኩረት ሰጥተው እንዲፈቱላቸው ጠይቀዋል።

በዩኒቨርሲቲው የሁለተኛ ዓመት የእንስሳት ሳይንስ ተማሪ ብርሌው አገኝ በበኩሉ የውስጥ ለውስጥ መንገድ ባለመሠራቱ በተለይ በዝናብ ወቅት በጭቃ ምክንያት ለመንቀሳቀስ እየተቸገሩ መሆናቸውን ገልጿል። አካባቢው ዝናባማ መሆኑ ችግሩን እያባባሰው በመሆኑ ዩኒቨርሲቲው ችግሩን ፈጥኖ እንዲፈታላቸው ጠይቋል፤ ከዚህ ባለፈም ዩኒቨርሲቲው ካለበት የውሃ ችግር በተጨማሪ ለተማሪዎች የሚሰጠው የምግብ አገልግሎት ሊስተካከል እንደሚገባ ጠቁሟል። በተለይ በምግብ አቅርቦት በኩል በተለያዩ ቀናት ተመሳሳይ ምግብ ተደጋግሞ የሚቀርብበት ሁኔታ ስላለ እንዲስተካከል ጠይቋል።

የሁለተኛ ዓመት የአስተዳደር ተማሪ የሆነው ሙላቱ በቀለ በበኩሉ ዩኒቨርሲቲው ለተማሪዎች በሚሰጣቸው አገልግሎቶች ካለፈው ዓመት ብዙም መሻሻል እንዳላየበት ተናግሯል። አምና የመንገድ፣ የውሃ አቅርቦትና የቤተ መጻሕፍት አገልግሎቶች ላይ እጠረቶች እንደነበሩ አስታውሶ እነዚህ ችግሮች ዘንድሮም ባለመሻሻላቸው እየተቸገሩ በመሆናቸው ዩኒቨርሲቲው ትኩረት እንዲሰጠው ተናግሯል።

የዩኒቨርሲቲው የፕሬዚዳንት ጽሕፈት ቤት ኃላፊ መምህር ያሬድ አያሌው በበኩላቸው ችግሮቹን ለመፍታትና ምቹ የመማር ማስተማር ከባቢ ለመፍጠር ቦንጋ ዩኒቨርሲቲ እየሠራ መሆኑን ተናግረዋል። የመንገድ ችግሩን በዘላቂነት ለመፍታት በአሁኑ ወቅት የ5 ኪሎ ሜትር የውስጥ ለውስጥ የአስፓልት መንገድ ግንባታ ሥራ መጀመሩን ገልጸው፥ መንገዱ የዩኒቨርሲቲውን ዋና ዋና መስመሮች እንደሚያገናኝም አመልክተዋል። አካባባቢው ዓመታዊ የዝናብ ሽፋኑ ከፍተኛ መሆኑን የገለጹት ኃላፊው ይህም በተለይ በዝናብ ወቅት በሚፈጠር ጭቃ እንደልብ ለመንቀሳቀስ እንቅፋት ሆኖ መቆየቱንም አስታውሰዋል።

ለተማሪዎች ከሚሰጠው የምግበ አገልግሎት ጋር በተያያዘ የጎላ ችግር እንደሌለ የገለጹት ኃላፊው፣ የምግብ አቅርቦት መርሀ ገብሩም ዩኒቨርሲቲው ከተማሪዎች ማኅበራት ጋር ተስማምቶ እንዳወጣውና በእዚያ መሠረት ምግብ እየቀረበ መሆኑን አስረድተዋል።

የዩኒቨርሲቲው ዋና ቤተ መጻህፍት ግንባታ ሥራ በአሁኑ ወቅት በመጠናቀቁም ከአገልግሎት አሰጣጥ ጋር በተያያዘ የሚስተዋለው ችግር በቅርቡ ሙሉ በሙሉ እንደሚፈታ አመልክተዋል።

ከተማሪዎቹ የተነሳው የውሃ ችግር ተገቢና ትክክለኛ መሆኑን የገለጹት መምህር ያሬድ ችግሩን ለመፍታት ቦንጋ ዩኒቨርሲቲ የራሱን የውሃ ጉድጓድ በመገንባት ላይ መሆኑንና ግንባታው ሲጠናቀቅ ችግሩ ይቀረፋል የሚል እምነት እንዳላቸው አስረድተዋል።

የቦንጋ ዩኒቨርሲቲ በሕግ፣ በምህንድስናና በማኅበረሰብ ጥናት አዳዲስ የትምህርት ክፍሎችን የሚጀምር ሲሆን አጠቃላይ የትምህርት ክፍሎቹንም ወደ 26 እንደሚያሳድግ ከዩኒቨሲቲው የተገኘውን መረጃ ጠቅሶ ኢዜአ ዘግቧል።

ምንጭ፦ ኢዜአ

[Semonegna]

አዲስ አበባ (ሰሞነኛ ኢትዮጵያ) – የፌደራል ጠቅላይ አቃቤ ሕግ በሙስና ወንጀል እና በሰብዓዊ መብት ጥሰት ተጠርጥረው እስካሁን በቁጥጥር ስር የዋሉ ግለሰቦችን ዝርዝር ይፋ አድርጓል።

በዚህም መሠረት በሙስና ወንጀል ተጠርጥረው በቁጥጥር ስር የዋሉት፦

1. ብርጋዴር ጄኔራል ጠና ቁርንዴ ኢጄታ – በብረታ ብረትና ኢንጂነሪንግ ኮርፖሬሽን (ሜቴክ) ምክትል ዋና ዳይሬክተርና የማርኬቲንግ ኃላፊ
2. ብርጋዴር ጄኔራል ብርሃ በየነ – የሜቴክ ኦዲትና ኢንስፔክሽን ኃላፊ
3. ብርጋዴር ጄኔራል ጥጋቡ ፈትላ መረሳ – የሜቴክ ምክትል ዋና ዳይሬክተርና የኮርፖሬት ሎጂስቲክስና ሰፕላይ ኃላፊ
4. ብርጋዴር ጀኔራል ሃድጉ ገብረጊወርጊስ ገብረስላሴ – የሜቴክ ምክትል ዋና ዳይሬክተርና የኮርፖሬት ኒው ቢዝነስ ዴቨሎፕመንት ኃላፊ
5. ኮሎኔል ሸጋው ሙሉጌታ ተስፋሁን – የሜቴክ ምክትል ዋና ዳይሬክተርና የወታደራዊ ምርቶች ኦፕሬሽን ኃላፊ
6. ኮሎኔል ሙሉ ወልደገብርዔል ገብረእግዛብሄር – የሜቴክ ምክትል ዋና ዳይሬክተርና የኒው ቢዝነስ ዴቨሎፕመንት ኃላፊ የነበሩ
7. ኮሎኔል ዙፋን በርሄ ይህደግላ – የመከላከያ ጤና ኮሌጅ ሠራተኛ
8. ሌተናል ኮሎኔል አስምረት ኪዳኔ አብርሃ – የጋፋት አርማመንት ኢንጂነሪንግ ኢንዱስትሪ ተወካይ ኃላፊ የነበሩ
9. ኮሎኔል አለሙ ሽመልስ ብርሃን – የሜቴክ ሎጂስቲክስና ሰፕላይ የትራንስፖርት ኃላፊ
10. ኮሎኔል ያሬድ ሃይሉ – የሜቴክ በኮርፖሬት ኒው ቢዝነስ ዴቨሎፕመንት የፕሮጀክት ኃላፊ
11. ኮሎኔል ተከስተ ሀይለማሪያም አድሃኑ – የሜቴክ ምክትል ዋና ዳይሬክተርና የኒው ቢዝነስ ዴቨሎፕመንት ኃላፊ የነበሩ
12. ኮሎኔል አዜብ ታደሰ – የሜቴክ በኮርፖሬት ማርኬቲንግ የሽያጭ ኃላፊ
13. ሻለቃ ሰመረ ሀይሌ ሀጎስ – የሜቴክ በደጀን አቪዬሽን የኢንዱስትሪ ኦፕሬሽን ኃላፊ
14. ሻምበል ይኩኖአምላክ ተስፋዬ – የሜቴክ በኮርፖሬት ማርኬቲንግና ሽያጭ የፕሮሞሽን ኃላፊ
15. ኮሎኔል ደሴ ዘለቀ ብርሃን – የሜቴክ የአዳማ እርሻ ስራዎች ኢንዱስትሪ ሥራ አስኪያጅ
16. ሌተናል ኮሎኔል ሰለሞን በርሄ – የሜቴክ በብረታ ብረት ፋብሪኬሽን ኢንዱስትሪ የፋይናንስ ኃላፊ
17. ሻለቃ ይርጋ አብርሃ – የሜቴክ በህብረት ማሽን ቢዩልዲንግ ኢንዱስትሪ የፋይናንስ ኃላፊ
18. ኮሎኔል ግርማይ ታረቀኝ – የሜቴክ በኮርፖሬት ሎጂስቲክስና ሰፕላይ የንብረት አስተዳደር ኃላፊ
19. ሻምበል ገብረስላሴ ገብረጊዮርጊስ – የሜቴክ የኮርፖሬት ትራንስፎርሜሽን የአቅም ግንባታ ማዕከል ኃላፊ
20. ሻምበል ሰለሞን አብርሃ – የሜቴክ በኮርፖሬት ትራንስፎርሜሽን የስልጠና ኃላፊ
21. ሻለቃ ጌታቸው ገብረ ስላሴ – የሜቴክ የደን ምንጣሮ ክትትል ኃላፊ
22. ሌተናል ኮሎኔል ይሰሃቅ ሀይለማሪያም አድሃኖም – የሜቴክ በኮርፖሬት ኮሜርሻልና ሲቪል ምርቶች ኦፕሬሽን የፕላኒንግና ኮንትሮል ኃላፊ
23. ሻለቃ ክንደያ ግርማይ – የሜቴክ የተለያዩ ኢንዱስትሪዎች የፋይናንስ ኃላፊ
24. ሌተናል ኮሎኔል አዳነ አገርነው – የሜቴክ በኮርፖሬት ሎጂስቲክስና ሰፕላይ የንብረት ክፍል ኃላፊ
25. ሻለቃ ጌታቸው አጽብሃ – የሜቴክ ኢንፍራስትራክችርና ኮርፖሬሽን ማሽነሪ ኢንጂነሪንግ ኢንዱስትሪ ኦፕሬሽን ኃላፊ
26. ቸርነት ዳና – የዋይ ቲ ኦ ኩባንያ ባለቤትና ከብረታ ብረትና ኢንጂነሪንግ ኮርፖሬሽን አመራሮች ጋር የጥቅም ትስስር የነበራቸው ደላላ
27. አያልነሽ መኮንን አራጌ – ማስረጃ ልታጠፋ ስትል በቁጥጥር ስር የዋለች

በሰብዓዊ መብት ጥሰት ተጠርጥረው በቁጥጥር ስር የዋሉት፦

1. አቶ ጉሃ አጽበሃ ግደይ – የአዲስ አበባ የደህንነት ኃላፊ
2. አቶ አማኑኤል ኪሮስ መድህን – የሃገር ውስጥ ደህንነት ጥበቃ ዋና መምሪያ ዳይሬክተር
3. አቶ ደርበው ደመላሽ – የውስጥ ደህንነት ምክትል ዋና ዳይሬክተር የነበሩና የኢኮኖሚ ጉዳዮች መምሪያ ኃላፊ
4. አቶ ተስፋዬ ገብረጻዲቅ – የውስጥ ደህንነት ጥናትና የወንጀል ምርመራ መምሪያ ኃላፊ
5. አቶ ቢኒያም ማሙሸት – በውስጥ ደህንነት ጥበቃ ዋና መምሪያ የኦፕሬሽን ጉዳይ መምሪያ ኃላፊ (በዋናነት የግንቦት 7 ጉዳይ ክትትል)
6. አቶ ተሾመ ሀይሌ – የአማራ ክልል የደህንነት ኃላፊ የነበሩና የጥበቃ ዋና መምሪያ ዳይሬክተር
7. አቶ አዲሱ በዳሳ – በሃገር ውስጥ ደህንነት የኦሮሚያ ክልል ደህንነት ኃላፊ 
8. አቶ ዮሃንስ ወይም ገብረእግዚአብሄር ውበት – የውጭ መረጃ
9. አቶ ነጋ ካሴ – በጸረ ሽብር መምሪያ የኦነግ ክትትል ኃላፊ
10. አቶ ተመስገን በርሄ – በጸረ ሽብር መምሪያ የኦነግና ኦብነግ ክፍል ዋና ኃላፊ
11. አቶ ሸዊት በላይ – በሃገር ውስጥ ደህንነት ኦፕሬሽን መምሪያ የግንቦት 7 ክትትል ምክትል መምሪያ ኃላፊ
12. አቶ አሸናፊ ተስፋሁን – በሃገር ውስጥ ደህንነት የአማራ ክልል ሰሜን ጎንደር ዞን ደህንነት አስተባባሪ
13. አቶ ደርሶ አያና – በውጭ መረጃ የአማራ ክልል ክትትል
14. አቶ ሰይፉ በላይ – በውስጥ ደህንነት የደቡብ ክልል ክትትል ኦፊሰር
15. አቶ ኢዮብ ተወልደ – በውስጥ ደህንነት የደቡብ ክልል ደህንነት ኃላፊ
16. አቶ አህመድ ገዳ – በውስጥ ደህንነት የኦሮሚያ ክልል ክትትል ምክትል ኃላፊ
17. ምክትል ኮማንደር አለማየሁ ሀይሉ ባባታ – ቀድሞ የፌደራል ፖሊስ የሽብር ወንጀል ምርመራ ምክትል ዳይሬክተር የነበረና ዋና ዳይሬክተር ሆኖ ያገለገለ
18. ምክትል ኢንስፔክተር የሱፍ ሀሰን – የሽብር ወንጀል መርማሪ
19. ዋና ሳጅን እቴነሽ አራፋይኔ – የሽብር ወንጀል መርማሪ
20. ኢንስፔክተር ፈይሳ ደሜ – የሽብር ወንጀል መርማሪ
21. ምክትል ኢንስፔክተር ምንላርግልህ ጥላሁን – የሽብር ወንጀል መርማሪ
22. ዋና ሳጅን ርዕሶም ክህሽን – የሽብር ወንጀል መርማሪ
23. ኦፊሰር ገብረማሪያም ወልዳይ
24. ኦፊሰር አስገለ ወልደጊዮርጊስ
25. ዋና ሱፐር ኢንቴንደንት አሰፋ ኪዳኔ
26. ዋና ሱፐር ኢንቴንደንት ገብረ እግዚአብሔር ገብረሐዋርያት – የቂሊንጦ ማረሚያ ቤት የጥበቃና ደህንነት ኃላፊ
27. ዋና ሱፐር ኢንቴንደንት ተክላይ ኃይሉ – የቂሊንጦ ማረሚያ ቤት ሠራተኛ
    
28. ዋና ሱፐር ኢንቴንደንት አቡ ግርማ – የሸዋ ሮቢት ማረሚያ ቤት ኃላፊ የነበረና በዝዋይ ማረሚያ ቤት ኃላፊ ሆኖ ሲያገለግል የነበረ
29. ዋና ሱፐር ኢንቴንደንት አዳነ ሐጎስ – የቃሊቲ ማረሚያ ቤት ሠራተኛ
    
30. ዋና ሱፐር ኢንቴንደንት ተስፋሚካኤል አስጋለ – በቃሊቲ ማረሚያ ቤት ከፍተኛ የደህንነት ባለሙያ
31. ዋና ሱፐር ኢንቴንደንት ገብራት መኮንን – የዝዋይ ማረሚያ ቤት የጥበቃና ደህንነት ኃላፊ የነበረና የሸዋ ሮቢት ማረሚያ ቤት ጥበቃና ደህንነት ኃላፊ ሆኖ ሲያገለግል የነበረ
32. ረዳት ኢንስፔክተር አለማየሁ ኃይሉ ወልዴ – በአዲስ አበባ ፖሊስ የወንጀል መርማሪ
33. ረዳት ኢንስፔክተር መንግስቱ ታደሰ አየለ – በአዲስ አበባ ፖሊስ የወንጀል መርማሪ
34. አዳነች ወይም ሃዊ ተሰማ ቶላ
35. ጌታሁን አሰፋ ቶላ
36. ሙሉ ፍሰሃ

ሰሞነኛ ኢትዮጵያ

[Semonegna]

አገር አቀፍ የተማሪ ወላጆች ህብረት ምሥረታ ላይ ከዘጠኙ ክልሎችና ከሁለቱ የከተማ አስተዳደሮች የተለያዩ የህብረተሰብ ክፍሎች የተውጣጡ ግለሰቦችና ጥሪ የተደረገላቸው እንግዶች የተሳተፉበት ሲሆን ህብረቱን በሊቀመንበርነት፣ በምክትል ሊቀመንበርነት በጸሀፊነት የሚያገለግሎ ወላጆችን ምርጫ ተካሂዷል።

አዳማ (የትምህርት ሚኒስቴር) – በአገሪቱ እስከ ታኛናው መዋቅር ያሉ የትምህርትና ስልጠና ተቋማትና የተማሪ ወላጆችን ትስስር በማጠናከር በዘርፉ የሚፈለገው ውጤት እንዲመጣ የሚያስችል አገር አቀፍ የተማሪ ወላጆች ህብረት ተመሠረተ።

ክቡር የትምህርት ሚኒስቴር ሚኒስትር ደኤታ አቶ መሀመድ አህመዲን በአገር አቀፍ የተማሪ ወላጆች ህብረት ምሥረታ ወቅት እንደገለጹት የህብረቱን ዓላማ በየደረጃው ባለው መዋቅር የትምህርት ተቋማትና የተማሪ ወላጆችን በማስተሳሰር በሁለንተናዊ ብቃት፣ ዕውቀት፣ ክህሎትና በስነ ምግባር የታነጸ ዜጋ ለማፍራት ረገድ የወላጆችን ሚና ለማሳደግ ነው።

በትምህርት ጥራት የማረጋገጥ ተግባር የወላጆች ሚና ማሳደግ፣ በወላጆች፣ በመምህራንና በተማሪዎች መካከል ያለውን ግንኙት ውጤታማ ማድረግ፣ ጤናማ የመማር-ማስተማር ሂደት በላቀ ደረጃ እንዲረጋገጥ የወላጆችን ተሳትፎ ማሳደግና ለትምህርት ሥራ ማጎልበት የሚያስችል አደረጃጀትና ትስስር መፍጠር የህብረቱ ቀሪ ዓላማዎች መሆናቸውን ክቡር ሚኒስትር ደኤታው አስታውቀዋል።

በህብረቱ ምሥረታ ላይ ከዘጠኙ ክልሎችና ከሁለቱ የከተማ አስተዳደሮች የተውጣጡ ከ547 የሚበልጡ የሀይማኖት አባቶች፣ አባገዳዎች፣ የሀገር ሽማግሌዎች፣ የተማሪ ወላጆች፣ ታዋቂ ግለሰቦችና ጥሪ የተደረገላቸው እንግዶች የተሳተፉበት ሲሆን ህብረቱን በሊቀመንበርነት፣ በምክትል ሊቀመንበርነት በጸሀፊነት የሚያገለግሎ ወላጆችን ምርጫ ተካሂዷል።

በዚህም መሠረት ኢንጅነር ጌታቸው ሠጠኝ ከአዲስ አበባ የህብረቱ ሊቀመንበር ፣ወይዘሮ መሠረት ተክሌ ከቤኒሻንጉል ጉሙዝ የህብረቱ ምክትል ሊቀመንበር ፣ አቶ ሀሰን በዳሶ ከኦሮሚያ የህብረቱ ጸሀፊ ሆነው ተመርጠዋል።

ህብረቱ በተጨማሪ 11 አባላት ያሉበትን የሥራ አስፈጻሚ ኮሚቴ ያዋቀረ ሲሆን በዚህም መሠረት ከትግራይ አቶ ጸጋዬ አለማየሁ፣ ከአፋር አቶ አሊ የጦ፣ ከአማራ አቶ አዱኛ እሸቴ፣ ከሱማሌ አቶ ኻሊድ አብዱልቃድር፣ ከደቡብ አቶ ተሻለ አየለ፣ ከጋምቤላ አቶ አእምሮ ደርበው፣ ከሐረሪ ወ/ሮ ፋጡማ አብዱ በህብረቱ ሥራ አስፈጻሚ አባልነት ተመርጠዋል።

የኢትዮጵያ የተማሪ ወላጆች ህብረት ሊቀመንበር ሆነው የተመረጡት ኢንጂነር ጌታቸው ሰጠኝ በዚሁ ጊዜ እንደተናገሩት ህብረቱ ለትምህርቱ ሥራ ውጤታማነት በትኩረት እንደሚሰራ አረጋግጠዋል።

ክቡር የትምህርት ሚኒስትሩ ዶ/ር ጥላዬ ጌቴ በበኩላቸው ህብረቱ ለፍኖተ-ካርታው መተግበር ጠቃሚ መሳሪያ መሆኑን ጠቁመው ህብረቱ ለሚያከናውነው ተግባር ውጤታማነት የትምህርት ሚኒስቴር እገዛ እንደማይለየው አስታውቀዋል።

ህብረቱ በቀጣይ በሰላምና ደህንነት፣ በመማር ማስተማር፣ በትምህርት ተቋማት ፋይናንስ አስተዳደር ጉዳዮች የሚያተኩሩ ንዑሳን ኮሚቴዎች በቀጣይ ተቋቁመው ወደሥራ እንደሚያስገባም በዚሁ ጊዜ መገለጹን የኮሙኒኬሽን ጉዳዮች ዳይሬክቶሬት ዘግቧል።

ምንጭ፦ የትምህርት ሚኒስቴር

[Semonegna]

የስንፈተ ወሲብ መድኃኒቶች እንደአግባቡ ከሆነ በሀኪም ትዕዛዝ የሚሰጡ መሆናቸውን በመግለጽ፥ ነገር ግን በሕገ-ወጥ መንገድ ያለሀኪም ትዕዛዝ ለኅብረተሰቡ የሚያሰራጩ ሕገ-ወጥ የመድኃኒት ተቋማት እንዳሉ ተጠቅሟል።

አዲስ አበባ – የኢትዮጵያ የምግብ፣ የመድኃኒትና የጤና ክብካቤ አስተዳደርና ቁጥጥር ባለስልጣን ፈዋሽነቱና ደኅንነቱ ያልተረጋገጠ በንግድ ስሙ “ቪጋ፣” “ቪጎ” እና “ፊካ” (ቪጎ 50፣ ቪጎ 100/ Vigo50/100፣ ቬጋ 50፣ ቬጋ 100/Vega 50/100፣ ፊካ 50፣ ፊካ 100/Fika 50/100) የተሰኙ የወሲብ ማነቃቂያ መድኃኒቶች (የስንፈተ ወሲብ መድኃኒቶች) በሕገ-ወጥ መንገድ በሀገር ውስጥ መሰራጨታቸውንና በተጠቃሚዎች ላይም የጤና እና የኢኮኖሚ ጉዳት እያደረሱ መሆኑን አስታወቀ።

ባስልጣን መሥሪያ ቤቱ ጥቅምት 22 ቀን 2011 ዓ.ም. በተሰጠው ጋዜጣዊ መግለጫ እንደተገለጸው በድህረ-ገበያ ቅኝት በተደረገው የቁጥጥር ሥራ ለማወቅ እንደተቻለው በተቋሙ ያልተመዘገቡና ጥራት እና ደኅንነነታቸው ያልተረጋገጡ እንዲሁም በሕገ-ወጥ መንገድ ወደሀገር ውስጥ የገቡት የስንፈተ ወሲብ (የወሲብ ማነቃቂያ) መድኃኒቶች በተለያዩ የሀገሪቱ ክፍሎች በመገኘታቸው ህብረተሰቡ ምርቶቹን ከመጠቀም ራሱን እንዲቆጥብና ጥንቃቄ እንዲያደርግ ባለስልጣን መስሪያቤቱ አሳስቧል።

ከዚህ በተጨማሪ ችግሩን የከፋ የሚያደርገው የስንፈተ ወሲብ መድኃኒቶች እንደአግባቡ ከሆነ በሀኪም ትዕዛዝ የሚሰጡ መሆናቸውን በመግለጽ፥ ነገር ግን በሕገ-ወጥ መንገድ ያለሀኪም ትዕዛዝ ለኅብረተሰቡ የሚያሰራጩ ሕገ-ወጥ የመድኃኒት ተቋማት እንዳሉ የተደረሰበት ስለሆነ ህብረተሰቡ መሰል ተግባር ሲፈጸም ከተመለከተ በነጻ የስልክ መስመር 8482 በመደወል ለባለስልጣን መሥሪያ ቤቱ እንዲያሳውቅ አስገንዝቧል።

የባለስልጣን መሥሪያ ቤቱን መግለጫ በመጥቀስ የኢትዮጵያ ፕሬስ ድርጅት እንደዘገበው ከላይ የተጠቀሱት ሕገ-ወጥ መድኃኒቶች ለስንፈተ ወሲብ (ፈዋሽነት (በሌላ አባባል፥ ለወሲብ ማነቃቂያነት) ጥቅም ላይ እየዋሉ ሲሆን፥ በአዲስ አበባ፣ በዲላ፣ በወላይታ፣ በወራቤ፣ በሆሳዕና፣ በሀዋሳ፣ በደሴ፣ በኮምቦልቻ እና በጎንደር በስፋት እየተሰራጩ ነው። እነዚህ ሕገ-ወጥ መድኃኒቶች በህብረተሰቡ ላይ እይሳደሩ ያለው ዘርፈ ብዙ ጫና እና ተጽዕኖዎች ከፍተኛ ነው። እንደዘገባው ከሆነ ይህ እጅግ አሳሳቢ ችግር በስፋት ከተከሰተ ሁለት ዓመትና ከዚያ በላይ ቢሆነውም በአሁኑ ጊዜ የተጠቃሚው ቁጥር እየጨመረና እያስከተለ ያለውም ችግር አሳሳቢ ደረጃ ላይ ደርሷል። መግለጫውን መስጠት ያስፈለገውም ስርጭቱ በመስፋፋቱ ህብረተሰቡ ጥንቃቄ እንዲያደርግ እና በድርጊቱ ላይ የሚሳተፉም ከተግባራቸው እንዲቆጠቡ ለማሳሰብ ነው።

በባለስልጣኑ የመድኃኒት ኢንስፔክሽን ዳይሬክቶሬት ዳይሬክተር አቶ ገዛኸኝ እንዳለ እንደገለጹት፤ ባለስልጣኑ ባከናወነው የክትትልና ቁጥጥር ስራ በደቡብ ክልል ‹‹ቪጋ› እና ‹‹ቪጎ›› የተባለውን ጨምሮ በህገወጥ መንገድ የገቡ መድኃኒቶች ሲሸጡ የተደረሰባቸው ከ30 በላይ የሚሆኑ የግል መድኃኒት ቤቶች የክልሉ ተቆጣጣሪ አካል እርምጃ እንዲወስድ ስም ዝርዝራቸውን አሳውቋል። በከሚሴና በደሴም በተመሳሳይ የተሰማሩ ወደ 20 ድርጅቶች እርምጃ እንዲወሰድባቸው ማድረጉን ዳይሬክተሩ ገልጸዋል።

ባለስልጣኑ በተለያየ ጊዜ በህገወጥ መንገድ ወደ ሀገር ውስጥ የሚገቡ መድኃኒቶችን ከፍትህ አካላትና ከሚመለከታቸው ባለድርሻ አካላት ጋር በመውጫ በሮች ላይ ቁጥጥር በማድረግ ህገወጦችን በመከላከል ረገድ ኃላፊነቱን በመወጣት ላይ ቢሆንም የህብረተሰብ ተሳትፎ መኖር እንዳለበት አመልክተዋል። ህብረተሰቡ ያለ ሀኪም ትዕዛዝ ከመውሰድ እንዲቆጠብና ህገወጥነትንም እንዲከላከል ጥሪ አቅርበዋል።

በባለስልጣኑ የመድኃኒት ምዝገባና ፈቃድ ዳይሬክቶሬት ዳይሬክተር አቶ አብደላ ቃሶ ባለስልጣኑ ፈዋሽነታቸውና ጥራታቸው የተረጋገጠ መድኃኒቶችን ህብረተሰቡ በቀላሉ የሚለይበትን አሠራር ዘርግቶ ችግሩን ለመቅረፍ እየተንቀሳቀሰ መሆኑን አስታውቀዋል። ተገልጋዮች ከዚህ በኋላ ሕጋዊና ሕጋዊ ያልሆኑ መድኃኒቶችን በባለስልጣኑ ድረ-ገጽ (http://www.mris.fmhaca.gov.et) ማየት እንደሚችሉና በድረ-ገጹ ላይም ስለመድኃኒቱ ዝርዝር የሆነ መረጃ እንደሚያገኝ አመልክተዋል። ቀደም ሲል እስከ አንድ ዓመት ጊዜ ይወስድ የነበረውን መድኃኒቶችን በዓይነትና በብዛት የመመዝገብ ሥራም በአንድ ሳምንት ጊዜ ውስጥ እንዲጠናቀቅ ለማስቻል እየሰራ መሆኑንም አስታውቀዋል።

ምንጭ፦ የኢትዮጵያ የምግብ፣ የመድኃኒትና የጤና ክብካቤ አስተዳደርና ቁጥጥር ባለስልጣን እና የኢትዮጵያ ፕሬስ ድርጅት

[Semonegna]

ሐረማያ (ሐዩ) – ሐረማያ ዩኒቨርሲቲ በተለያዩ የምርምር ተቋም የተገኙ 78 ምርጥ የአዝዕርት ዝርያዎችን ከአርሶ አደሩ ጋር በማብዛት እንዲሰራጭ እያደረገ መሆኑን ዩኒቨርሲቲው ገለጸ።

በዞኑ በማኅበር የተደራጁ አርሶ አደሮች ከዩኒቨርሲቲው የግብርና እና አካባቢ ሳይንስ ኮሌጅ ጋር በመሆን ምርጥ ዘር የማባዛት ሥራ ላይ ተሰማርተው ውጤታማ እየሆንን እንገኛለን ሲሉ ተናግረዋል።

የዩኒቨርሲቲው የተቀናጀ የዘር ዘርፍ ልማት ፕሮጀክት ሥራ አስኪያጅ አቶ ደንደና ገልሜሳ “ከሐረማያ ዩኒቨርሲቲና ከአገሪቱ የተለያዩ የምርምር ተቋማት የተገኙ ምርጥ ዘሮችን በማሳ የተግባር ሥራ በማከናወን የመምረጥና የማባዛት ሥራ ከአርሶ አደሩ ጋር እየተከናወነ ይገኛል” በማለት ገልጸዋል።

በምዕራብና ምሥራቅ ሐረርጌ ዞን በስምንት ወረዳ 38 ቀበሌ ገበራት ውስጥ ማኅበር በሚከናወነው ሥራ 3ሺህ አርሶ አደሮች በማኅበር ተደራጅተው በስንዴ፣ በቆሎ፣ ማሽላ፣ ቦሎቄ እና ሌሎች ሰብሎች ላይ የዘር መረጣና ብዜት ሥራ ላይ ተሳታፊ መሆናቸውን አቶ ደንደና ተናግረዋል፤ ከነዚህ ውስጥም 1ሺ 200 ሴት አርሶ አደሮች መሆናቸውን ጠቁመዋል።

ሰብሎቹም የዝናብ እጥረትን እና በሽታን ተቋቁመው ምርት የሚሰጡ መሆናቸውን ጠቁመው በአሁኑ ወቅትም አርሶ አደሩ የሚስማማውን የአዝዕርት ዓይነት እየለየ እና ለሌሎች አርሶ አደሮች ዘሩን እያሰራጨ እንደሚገኝ ጠቁመው በዚህም 23 በዘር ብዜት የተሰማሩ የአርሶ አደር ማህበራት ከፍተኛውን ሚና እያበረከቱ እንደሚገኙ ተናግረዋል።

ባለፉት ጊዜያት ምርጥ ዘሩን ያለምንም የሙከራ ሥራ ለአርሶ አደሩ ይሰራጭ ነበር ያሉት አቶ ደንደና የአሁኑ ቴክኖሎጂ ግን አርሶ አደሩ በማሳው ላይ ሰብሉን አብቅሎ ውጤቱን በመመልከት የሚበጀውን ለይቶ እንዲመርጥ እየተደረገ በመሆኑ ቴክኖሎጂው ለየት እንደሚያደርገው አስረድተዋል። በዚህም በዞኖቹ የሚገኙ የዘር አቅራቢ ማህበራት፣ ምርጥ ዘር አቅራቢ ድርጅቶች የግብርና ቢሮዎችና ባለሞያዎች ከዩኒቨርሲቲው ተመራማሪዎችና ከቴክኖሎጂው ልምድ እንዲቀስሙ እየተደረገ ይገኛል ብለዋል።

• ጎንደር ዩኒቨርሲቲ የአርሶ አደሩን ሕይወት ለመቀየር እያከናወነ ያለው በምርምር የታገዘ የዘር ማባዛት ተግባር

 

በምሥራቅ ሐረርጌ ዞን የኩርፋ ጨሌ ወረዳ የግብርና ባለሞያ የሆኑት አቶ ግዛው ልኬለው እንደሚገልጸው ሐረማያ ዩኒቨርሲቲ በወረዳው ህዳሴ፣ ኪንግ በርድና ኦበራ የተባሉ ሶስት የስንዴ ዝርያዎቸ እንዲሁም ከደቡብ ጬንቻ የመጣውን አፕል ዝርያዎችን ከአርሶ አደሩና ከግብርና ባለሞያ ጋር በተግባር ሥራ እየመረጥን እንገኛለን ሲሉ አስተያየታቸውን ሰጥተዋል።

ተመራማሪው፣ የግብርና ባለሞያና አርሶ አደሩ በጋራ እየሠራን በሚገኘው ተግባር ተኮር የዘር መረጣ የአካባቢውን የዝናብ እጥረት እጥረትን እና በሽታ ተቋቁሞ ምርት የሚሰጠውን ህዳሴ የተባለውን ዝርያ አርሶ አደሩ መርጧል እኛም እንዳየነው ትክክል ሆኖ አግኝተነዋል በማለት አቶ ግዛው ስለተገኘው ውጤት ያስረዳሉ። የአፕል ዝርያም ለ16 አርሶ አደሮች ተሰጥቶ ሙከራ እየተደረገ መሆኑን ጠቁመው እንዲህ ዓይነቱ ተግባር ተኮር ቴክኖሎጂ አርሶ አደሩን እያነሳሳ ስለሚገኝ መበረታታት አለበት ብለዋል።

ሐረማያ ዩኒቨርሲቲ በተለይ ከሴት አርሶ አደሮች ጋር በሚሠራው ተግባር ተኮር የዘር መረጣ እኛ ሴቶች ተጠቃሚ ሆነናል፤ በአንድ ዓመትም 25 ኩንታል ምርጥ የስንዴ ዘር በማምረት ለአካባቢው አርሶ አደሮች አንዱን ኩንታል በ4ሺ ብር ሸጠናል ያለችው በሜታ ወረዳ ዱርሲቱ ቢሊሱማ ቀበሌ ገበሬ ማኅበር በዘር ብዜት ሥራ በማኅበር የተደራጀችው ሴት አርሶ አደር ሚሥራ አደም ናት።

በቀርሳ ወረዳ ወተር ቀበሌ ገበሬ ማኅበር በዘር ብዜት ሥራ የተሰማራው ሌላው አርሶ አደር ሸረፍ ኡመሬ ከዩኒቨርሲቲው ጋር በቦሎቄ፣ ስንዴ፣ ድንች እና ሌሎች ምርጥ የሰብል ዝርያዎችን በተግባር የምርምር እያመረቱ እና ለአካባቢው ተስማሚ የሆነውን ዝርያ ለሌሎች እያሰራጨን እንገኛለን፤ በዚህም ቀደም ሲል ይጠቀሙት የነበረው የድንችና የስንዴ በክረምት ወቅት ብቻ የሚበቅል እና በሽታን የመቋቋም አቅሙ ደካማ እንደነበር ገልጸው በአሁኑ ወቅት ግን በተግባር የሰሩት ኪንግ በርድ የተባለው የስንዴና ቡቡ የተሰኘው የድንች ዝርያ በሽታን ተቋቁሞ የተሻለ ምርት የሚሰጥ በመሆኑ መምረጣቸውን ተናግረዋል።

ምንጭ፦ የሐረማያ ዩኒቨርሲቲ

[Semonegna]

በምንም ተአምር ለኢትዮያ ሕዝብ ውሸት አልነግርም። ዕድሜዬም፤ ሥነ ምግባሬም አይፈቅድልኝም። ኢንጂነር ስመኘው በቀለ ሕይወታቸው ያለፈው በሰው በደረሰባቸው ጥቃት አይደለም ― ኮሚሽነር ጄነራል ዘይኑ ጀማል

(ኤስ.ቢ.ኤስ ሬድዮ)–በሜልበርን ከተማ (አውስትራልያ) ተቀማጭነቱን ያደረገው ኤስ.ቢ.ኤስ ሬድዮ (SBS Radio) የአማርኛ ዝግጅት ክፍል ጋዜጠኛ ካሣሁን ሰቦቃ ኢትዮጵያ በነበረበት ጊዜ ከኢትዮጵያ ፌዴራል ፖሊስ ኮሚሽን፤ ኮሚሽነር ጄነራል ዘይኑ ጀማል ጋር ቆይታ አድርጎ ነበር። የተለያዩ ርዕሰ ጉዳዮችን እያነሳም ቃለ ምልልስ አድርጎላቸው ነበር። ቃለ ምልልሱ የተደደረገው በሐዋሳ ከተማ ነበር – የደቡብ ኢትዮጵያ ሕዝቦች ዴሞክራሲያዊ ንቅናቄ (ደኢሕዴን) ማዕከላዊ ኮሚቴ አባል ሆነው በተመረጡ ማግስት።

ዋነኛ ርዕሰ ነገራቸውም ሕግና ሥርዓትን በአገር አቀፍ ደረጃ ማስፈንና ተዓማኒ የምርመራ ውጤቶችን በወቅቱ ለሕዝብ ይፋ ማድረግ ናቸው።

አቶ ዘይኑ፤ እንደ ፌዴራል ፖሊስ ኮሚሽነር ጄኔራልነታቸው የሕግ የበላይነት ለዲሞክራሲ እስትንፋስ መሆኑን ጠንቅቀው ያውቃሉ። ለተጀመረው የለውጥ ሂደት እጅጉን ቀናዒ ናቸው።

“የሕግ የበላይነት ሳይከበር ዲሞክራሲ የሚታሰብ አይደለም። የዲሞክራሲ፣ የሰላምና የነፃነት ሀ ሁ የሕግ የበላይነት ነው” ይላሉ። ይህ ፅንሰ ሃሳብ ነው። ግብሩ የፖሊስ ኃይላቸው ፖለቲካዊ ሁከትን የመግታት ደረጃ ላይ አለመድረሱ ነው።

የጸጥታ ሥራ ያለ ሕዝብ ትብብር ዕውን እንደማይሆን ስለሚረዱም ፤ ሕዝቡ ከጸጥታ ኃይሉ ጎን ቆሞ ሰላሙን እንዲያስከብር፤ ዲሞክራሲያዊ ሂደቱን እንዲታደግ ጥሪ ያቀርባሉ።

የሁከት ምንጮችን በሰላማዊ መንገድ ለመታገል ወደ አገር ውስጥ በገቡ ተፎካካሪ ድርጅቶች ላይ በጅምላ ማላከኩ ተገቢ አይደለም በማለትም ያስገነዝባሉ።

በሳቸው አተያይ ለአገረ ኢትዮጵያ የጸጥታ መደፍረስ ዋነኛ አስባቦች፡ –
• የሕግ የበላይነትን ጠንቅቆ ካለመረዳት የሚከሰቱ የእርስ በርስ ግችቶች፣
• ከነፃነት መግለጫ መንገዶች ጋር ተያያዥ የሆኑ የሕግ ግድፈቶችና
• ጥቅማቸው የተነካባቸውና ያኮረፉ ኃይላት ድርጊቶች እንደሆኑ በዋቤነት ይነቅሳሉ።

የፌዴራል ፖሊስ የምርመራ ውጤች መጓተትን አስመልክተው “ጥፍር እየነቀልን ምርመራ ስለማናካሂድ ማስረጃዎችን ለማሰባሰብ ጊዜ ይወስዳል” ባይ ናቸው፤ የፖሊስ ኃይሉ አቅም ደረጃም ታክሎበት።

የታላቁ ሕዳሴ ግድብ ፕሮጀክት ሥራ አስኪያጅ የነበሩት ኢንጂነር ስመኘው በቀለን አሟሟት አስመልክቶ መግለጫቸው በሕዝብ ዘንድ ሙሉ አመኔታን እንዳላሳደረ ላነሳንላቸው ጥያቄ ሲመልሱ፤

“በምንም ተአምር ለኢትዮያ ሕዝብ ውሸት አልነግርም። ዕድሜዬም፤ ሥነ ምግባሬም አይፈቅድልኝም። ኢንጂነር ስመኘው ሕይወታቸው ያለፈው በሰው በደረሰባቸው ጥቃት አይደለም”

በማለት በእርግጠኛነት ተናግረዋል።

ለወደመው ንብረት፤ ለባከነው ሐብትና ከኢንጂነሩ ሞት ጀርባ ተጠያቂ ስለሚሆኑ አካላት ሲመልሱ፤ “ከኢንጂነር ስመኘው ሞት ጀርባ ያሉትን ፖሊስ ለፍርድ ያቀርባል። ያ እስከሚሆን ድረስ ፖሊስ ዕንቅልፍ አይኖረውም” ብለዋል።

አንዱ አንኳር መልዕክታቸው “አንድም ሰው ቢሆን ጠብመንጃ ይዘናል ብለን ተኩሰን መግደል አንፈልግም። ግድያ፣ እስር፣ እንግልት ይበቃናል። ለዘመናት አይተነዋል። ለዘመናት ተሰቃይተንበታል። እዚህ ጋር ሊቆም ይገባል” የሚል ነው።

ኮሚሽነር ጄነራል ዘይኑ ጀማል ከጋዜጠኛ ካሣሁን ሰቦቃ ጋር ያደረጉትን ቃለ ምልልስ ከተያያዘው የድምፅ ፋይል ያድምጡ።

ዘጋቢ ካሣሁን ሰቦቃ ለኤስ.ቢ.ኤስ ሬድዮ የአማርኛ ዝግጅት ክፍል

[Semonegna]

ጂንካ ዩኒቨርሲቲ እስካሁን ድረስ በ14 የትምህርት ክፍሎችን በመክፈት ተማሪዎችን እያስተማረ መሆኑንና የኒቨርሲቲው የትምህርት ክፍሎቹን ወደ 41 ለማሳደግ ዕቅድ ይዞ እየሠራ መሆኑንም የኒቨርሲቲው ፕሬዚደንት ተናግረዋል።

ጂንካ፣ ደቡብ ኦሞ ዞን (ዋልታ) – ጂንካ ዩኒቨርሲቲ በ2011 ዓ.ም የትምህርት ዘመን 1ሺ 500 አዳዲስ ተማሪዎችን ለመቀበል ዝግጅት እያደረገ መሆኑን አስታወቀ።

የጂንካ ዩኒቨርሲቲ ፕሬዚደንት ፕሮፌሰር ገብሬ ይንቲሶ ለዋልታ እንደገለጹት በዘንድሮ የበጀት ዓመት እና የትምህርት ዘመን የተማሪዎችን ቅበላ የተሳካ ለማድረግ በሁለት ዘርፍ የተከፈሉ ዝግጅቶች እየተካሄዱ ይገኛሉ።

የኒቨርሲቲው የዘንድሮ ዓመትን የመማርና ማስተማር ሂደቱን ለማስጀመር የመምህራን ዝግጅትን ጨምሮ የተማሪዎች የአገልግሎት መስጪያ ተቋማት የሆኑት ቤተ መጽሐፍትና የመመዝገቢያ ሥፍራዎች በቴክኖሎጂ የታገዙ እንዲሆኑ የማስቻል ሥራዎች ተከናውነዋል ብለዋል ፕሬዚደንቱ።

በጂንካ ዩኒቨርሲቲ የተማሪዎች አገልግሎት መስጪያ ህንጻዎች ግንባታ መዘግየታቸውን የገለጹት ፕሮፌሰር ገብሬ አዳዲስ ተማሪዎችን በጊዚያዊ የመጠሊያ ህንጻዎች እንዲገቡ ለማድረግ ዝግጅት እየተደረገ ነው ብለዋል። የጂንካ ዩኒቨርሲቲ የዘንድሮ ዓመት የተማሪዎች የመግቢያ ቀንም እስካሁን አለመቆረጡን ፕሬዚደንቱ አያይዘው ገልጸዋል።

ጂንካ ዩኒቨርሲቲ እስካሁን ድረስ በ14 የትምህርት ክፍሎችን በመክፈት ተማሪዎችን እያስተማረ መሆኑንና የኒቨርሲቲው የትምህርት ክፍሎቹን ወደ 41 ለማሳደግ ዕቅድ ይዞ እየሠራ መሆኑንም ፕሬዚደንቱ አብራርተዋል።

አዳዲስ የሚከፈቱት የትምህርት ዘርፎችም በደቡብ ኦሞ ዞን የሚታዩ የሙያ ክፍተቶችን ለመሙላት በሚያስችል መልኩ የሚከፈቱ መሆኑም ተገልጿል።

የጂንካ ዩኒቨርሲቲ ባለፈው ዓመት 1ሺህ 100 ያህል ተማሪዎችን የተቀበለ ሲሆን በዘንድሮ ዓመት 1ሺ500 አዳዲስ ተማሪዎችን በመቀበል በአጠቃላይ ተማሪዎችን 2ሺህ 600 ለማድረስ እየሠራ ይገኛል።

በደቡብ ብሔር ብሔረሰቦችና ሕዝቦች ክልል (ደብብሕክ)፣ የደቡብ ኦሞ ዞን ዋና ከተማ በሆነችው ጂንካ የሚገኘው ጂንካ ዩኒቨርሲቲ በ2010 ዓ.ም. በትምህርት ሚኒስቴር ስር ከተከፈቱት 11 አዳዲስ የሕዝብ ዩኒቨርሲቲዎች (public universities) አንዱ ነው።

ምንጭ፦ ዋልታ

ተመሳሳይ ዜናዎች፦

• የዲላ ዩኒቨርሲቲ ሪፈራል ሆስፒታል አገልግሎት አሰጣጡን ማሻሻሉን አሳወቀ
• የወንዶ ገነት ኮሌጅ ከ400ሺ በላይ ሀገር በቀል የዛፍ ችግኞችን ለኅብረተሰቡ አከፋፈለ
• አርባ ምንጭ ዩኒቨርሲቲ ከ41 ሺህ በላይ ተማሪዎችን ለማስተናገድ መዘጋጀቱን አስታወቀ
• ወለጋ ዩኒቨርሲቲ ከ37 ሚሊዮን ብር በሚበልጥ ወጪ ለሠራተኞቹ ያስገነባቸውን ቤቶች አስረከበ
• ጎንደር ዩኒቨርሲቲ የአርሶ አደሩን ሕይወት ለመቀየር እያከናወነ ያለው በምርምር የታገዘ የዘር ማባዛት ተግባር
• የአርባ ምንጭ ዩኒቨርሲቲ የውሃ ቴክኖሎጂ ኢንስቲትዩት በትምህርት ጥራትና ለኅብረተሰቡ ንጹህ ውሃ ለማቅረብ እየሠራ ነው
• ደብረ ብርሃን ዩኒቨርሲቲ እና ባህር ዳር ዩኒቨርሲቲ በመጀመሪያ፣ በሁለተኛና በሶስተኛ ዲግሪዎች በርካታ መርሀ ግብሮችን ከፈቱ

 

[Semonegna]

የወንዶ ገነት ደንና ተፈጥሮ ሀብት ኮሌጅ በሀገር አቀፍ ደረጃ የመጀመሪያ የሆነውን የትምህር ፐሮግራም በአየር ንብረት ለውጥ (Climate Change) ላይ በዶክትሬት ዲግሪ ተጨማሪ ተማሪዎችን ለመቀበል ዝግጅት አድርጓል።

ወንዶ ገነት (HU) – በሀዋሳ ዩኒቨርሲቲ የወንዶ ገነት ደንና ተፈጥሮ ሀብት ኮሌጅ ከ400ሺ በላይ ሀገር በቀል የዛፍ ችግኞችን ለኅብረተሰቡ ማከፋፈሉን አስታወቀ።

በዩኒቨርሲቲው የኮሌጁ ዲን ዶ/ር ግርማ አማንቴ እንዳስታወቁት የችግኞቹ መሰራጨት በአሁኑ ወቅት በሀገር አቀፍ ደረጃ ጎልቶ የሚታየውን የአየር ንብረት ለውጥ ጋር ተያያዥ የሆኑ ችግሮችን ከማቃለል በተጨማሪ ሀገር በቀል የዛፍ ዝሪያዎችን ጠብቆ ለማቆየት ከፍተዋኛ አስተዋጽዖ ይኖረዋል።

በደቡብ ክልል ሲዳማ ዞን እና በአጎራባች ኦሮሚያ ወረዳዎች በተለይም በስራሮ፣ አጄና አርስነገሌ ወረዳዎች በግል አርሶአደሮች፣ መንግስታዊና መንግስታዊ ባልሆኑ ተቋማት አማካይነት ተከላው መከናወኑን ከገለፃው ለመረዳት ተችሏል።

በኮሌጁ የአካደሚክ ጉዳዮች ተባባሪ ዲን አቶ ግርማ መኩሪያ በበኩላቸው የወንዶ ገነት ደንና ተፈጥሮ ሀብት ኮሌጅ በተያዘው 2011 ዓ.ም የትምህርት ዘመን ከመጀመሪያ ዲግሪ እስከ 3ኛዲግሪ ተማሪዎችን ተቀብሎ ለማስተማር ዝግጅት ማጠናቀቁን ጠቁመው፥ በተለይም በሀገር አቀፍ ደረጃ የመጀመሪያ የሆነውን የትምህር ፐሮግራም በአየር ንብረት ለውጥ (Climate Change) ላይ በዶክትሬት ዲግሪ ተጨማሪ ተማሪዎችን ለመቀበል መዘጋጀቱን አስረድተዋል።

ለተማሪዎች በተግባር የተደገፈ ትምህርት የሚሰጥበትን አሠራር ለማጠናከር አዳዲስ የቤተ ሙከራ፣ የመማሪያ ክፍል እና የመሳሰሉት ግንባታዎች መጠናቀቃቸውን ገልፀው በየትምህርት ክፍሎች በሚደገፉ የሙከራ ሥራዎች የአከባቢው አርሶ አደሮች ከምግብ ሰብል በተጨማሪ የዓሣ ጫጩቶችን ተቀብለው በሰው ሰራሽ ኩሬዎች በማርባት ተጠቃሚ እንዲሆኑ እየተደረገ እንደሆነ አብራርተዋል። ኮሌጁ ከተመሠረተ ጀምሮ ለ39 ጊዜያት ተማሪዎችን አስተምሮ አስመርቋል።

የወንዶ ገነት ደንና ተፈጥሮ ሀብት ኮሌጅ ታሪክ (በእንግሊዝኛ)

The Wondo Genet College of Forestry and Natural Resources (WGCF-NR), part of Hawassa University, was established in 1978 to train forestry professionals, through technical and financial assistance from the Swedish International Development Agency (SIDA). Over the years the WGCF-NR has grown into one of the foremost educational centers in the country providing BSc, MSc and PhD training programs in areas related to forestry, natural resource and wildlife management. It is the only forestry training institute in the country and the majority of forestry professionals in Ethiopia have been educated at the WGCF-NR. WGCF-NR has a representative that sits on the REDD+ Steering Committee. It is expected that the WGCF-NR will be actively involved in the national REDD+ process through research but also in on-the-ground efforts at establishing a national Monitoring, Reporting and Verification (MRV) system.  

ምንጭ፦ ሀዋሳ ዩኒቨርሲቲ | The REDD Desk

[Semonegna]

“ለኢንቨስትመንት በሚል ሰበብ አርሶ አደሩን በማደህየት ኢንቨስትመንቱን ማሳደግ አይቻልም፤ መሬታቸው የሚወሰድባቸው አርሶ አደሮች ተመጣጣኝ ካሳ ማግኘት አለባቸው።” ርዕሰ መስተዳድር አቶ ገዱ አንዳርጋቸው

ዘጋቢ፡-ደጀኔ በቀለ (አብመድ)

ባሕር ዳር – የገጠር መሬት አስተዳደርና አጠቃቀም ቢሮ በ2011 ዓ.ም በጀት ዓመት ዕቅድ ትውውቅ፣ በሕግ ማዕቀፎች እና አሠራሮች ላይ ሲሰጥ የነበረውን ክልላዊ የምክክር መድረክ ዛሬ አጠናቅቋል።

የአማራ ክልላዊ መንግስት ርዕሰ መስተዳድር አቶ ገዱ አንዳርጋቸው ለኢንቨስትመንት በሚል ሰበብ ብዙ አርሶ አደሮች መብታቸው ተጥሶ እንደነበር በመጥቀስ አርሶ አደሩን በማደህየት ኢንቨስትመንቱን ማሳደግ አይቻልም፤ መሬት የሚወሰድባቸው አርሶ አደሮች ተመጣጣኝ ካሳ ማግኘት አለባቸው ሲሉ አስገንዝበዋል። ቀደም ሲል ካሳ የማያገኙበት ሕግ የነበረ ቢሆንም ሕጉን የማስተካከል እርምጃ መወሰዱንም አስታውቀዋል።

አርሶ አደሮች እና የነባር ይዞታ ባለቤቶች መሬታቸውን ሕጋዊ በሆነ መንገድ እንዲጠቀሙ መደረጉ ጥያቄ በሚያነሱበት ጊዜ በመረጃ ላይ የተመሠረተ ምላሽ ለመስጠት ከማገዙም በላይ ህብረተሰቡ ተረጋግቶ እንዲሠራ ያደርገዋል። በመሆኑም አርሶ አደሩን ከአላስፈላጊ እንግልት የምናድንበት በመሆኑ ተጠናክሮ እንዲቀጥል ርዕሰ መስተዳድሩ አሳስበዋል።

አርሶ አደሮች በጉልበተኛ ጥቅማቸውን የሚያጡበት ፍትሃዊ ያልሆነ አሠራር ካለ የገጠር መሬት አስተዳደር እና አጠቃቀም ቢሮ ህዝባዊ ኃላፊነቱን ለመወጣት ጠንክሮ መሥራት እና የፍትህ ስርዓቱን ማስከበር ይጠበቅበታልም ነው ያሉት አቶ ገዱ አንዳርጋቸው።

ሕገ-ወጥ የመሬት ወረራን በተመለከተ ትኩረት ተሰጥቶት እንዲሠራ ርዕሰ መስተዳድሩ በጥብቅ አሳስበዋል። በተለይ የወል መሬቶች በሕገ-ወጥ መንገድ ወደ ግለሰቦች ይዞታ ስር እየገቡ በመሆኑ በፍጥነት መግታት ካልተቻለ ስር እየሰደደ ሄዶ ግለሰቦች ላይ ጫና ማሳደሩ እንደማይቀር አስገንዝበዋል።

በመድረኩ የተሳተፉ አካላት በባለቤትነት ይዞ በመንቀሳቀስ ከሚመለከተው ባለድርሻ አካላት ጋር ትኩረት ሰጥተው ሊሠሩ እንደሚገባም አፅንዖት ሰጥተው ተናግረዋል።

ለተከታታይ አምስት ቀናት የቆየውን የምክክር መድረክ የተካፈሉ አስተያየት ሰጪዎች በበኩላቸው በሚችሉት አቅም ሁሉ ህብረተሰቡን ለማገልገል ፍቃደኛ መሆናቸውን ተናግረዋል።

ተጨማሪ ዜና፦ ኢትዮጵያዊው ባለሃብት አቶ በላይነህ ክንዴ እያስገነቡ ያሉት የምግብ ዘይት ፋብሪካ በቅርቡ ሥራ ይጀምራል

አቶ ወዳጅ ምስክር ከሰሜን ወሎ ዞን፣ ወይዘሮ በላይነሽ አሻግሬ ደግሞ ከደቡብ ጎንደር ፋርጣ ወረዳ በምክክር መድረኩ የተገኙ ተሳታፊዎች ናቸው። ከውይይቱ በቂ ግብዓት እንዳገኙ ነግረውናል። ተሳታፊዎቹ እንደተናገሩት ወቅቱን መሰረት ያደረገ የገጠር መሬት አጠቃቀም ስልጠና መውሰዳቸው ለቀጣይ የተጣለባቸውን የሕዝብ ኃላፊነት በብቃት ለመወጣት ዝግጁ እንደሚያደርጋቸው ለአብመድ ጋዜጠኞች አረጋግጠዋል።

በመዝጊያ ሥነ-ስርዓቱ ላይ የተገኙት ርዕሰ መስተዳድር ገዱ አንዳርጋቸው የገጠር መሬት አስተዳደር እና አጠቃቀም ቢሮ ከወረዳ እስከ ክልል ድረስ ተቋማዊ በሆነ መንገድ ሥራውን በአግባቡ ለመወጣት ጥረት እያደረገ ያለ ተቋም መሆኑን አውስተው፥ መሬት ሀብት እና የማንነት መገለጫ መሆኑን በመረዳት የኃላፊነት ስሜት በተሞላበት መንገድ ሲንቀሳቀስ ለቆየው ለተቋሙ ምስጋናቸውን አቅርበዋል። ርዕሰ መስተዳድሩ ሥራው አድካሚ መሆኑን በመጥቀስ ወደ ዘመናዊ የመረጃ ቋት ለማስገባት ተቋሙ እያደረገ ያለው ጥረት የሚበረታታ ነው ብለዋል።

ከገጠር መሬት ጋር በተያያዘ ለሚከሰቱ ማንኛውም ጥያቄዎች ምላሽ መስጠት የሚችለው በመድረኩ ላይ የተሳተፈው ባለሙያ ነው፤ በተለይ በምዕራብ ቆላማው የክልሉ አካባቢዎች ለበርካታ ዘመናት ጥሩ አሠራር ያልነበረባቸውን ቦታዎች በዚሁ ተቋም ውስጥ በተሰማሩ ሙያተኞች እና አመራሮች አማካኝነት ውጤታማ በሆነ መንገድ ማስተካከል ተችሏል ብለዋል።

በከተሞች ዙሪያ የሚኖሩና ትኩረት የማያገኙ አርሶ አደሮች ጥቅማቸው እና መብታቸው እንዲከበር በማድረግ በኩል ትልቅ ሥራ ተሰርቷል፤ ተገፍተው ለነበሩ አርሶ አደሮች በተገቢው መንገድ ካሳ እንዲያገኙ ተደርጓል ብለዋል።

ምንጭ፦ የአማራ መገናኛ ብዙሀን ድርጅት (አብመድ)