ህወሓት እና ISIS
ታደሰ ብሩ ኬርሰሞ (ዶ/ር)
ህወሓት እና ISIS
ታደሰ ብሩ ኬርሰሞ (ዶ/ር)
Islamic State of Iraq and Syria (ISIS) እስካሁን ከፍተኛው ደረጃ የደረሰ (አራተኛ ትውልድ/ 4th generation) የሽብር ድርጅት ነው። ISIS ቀድሞ ከነበሩት የሽብር ድርጅቶች በተለየ መንገድ ከሌሎች የሽብር ድርጅቶች ጋር አይጣላም፤ ይልቁንም ሌሎችን እያቀፈ፣ እያስተባበረ ራሱን ያባዛል። እስከ 14ኛው መቶ ክፍለ ዘመን ወደኋላ ተመልሶ የኦቶማን ኢምፓየርን (Ottoman Empire)፤ ጥንታዊቷና ገናናዋን ሌቫንት (Levant/ የዛሬዎቹን ኢራቅ፣ ሶሪያ፣ ዮርዳኖስ፣ ሊባኖስ፣ እስራኤል) በማስታወስ የመካለኛው ምስራቅ፣ ሰሜንና ሰሜን ምስራቅ አፍሪቃ አገራት ሕዝቦች “በምዕራባዊያን ተበደልን፤ ተገፋን” ቁጭት ውስጥ እንዲገቡና ‘የጥንቱን ገናናነት ለማስመለስ’ ከጎኑ እንዲሰለፉ ያደርጋል። ISIS ብሶትንና ቁጭትን በመጠቀም ቁጥሩ ቀላል ያልሆነ የሕዝብ ድጋፍ የነበረው፤ በርካታ ወጣቶችንና ምሁራንን ያሰባሰበ ድርጅት ነበር፤ አሁንም ነው። ISIS አስደንጋጭና ዘግናኝ ርምጃዎችን በመውሰድ በሽብር ራሱን አግንኗል፤ ጭካኔ እንደ ፕሮፓጋንዳ መሳሪያ ጭምር ተጠቅሟል።
ISIS በያዛቸው ቦታዎች የሕዝብ አስተዳደር ሥራዎችን ያከናውናል፤ ‘ልማትን’ ያፋጥናል፤ ግብር ይሰበስባል፤ ከመንግሥታትና መንግሥታዊ ካልሆኑ ድርጅቶች ጋር ይዋዋላል፤ ይነግዳል… በዚህም ምክንያት ሽብርተኛ ከፊል መንግሥት (Terrorist Semi-State/ TSS) የሚል ስያሜ ተሰጥቶታል። በብዙ ሀገራት ትብብርና ርብርብ አቅሙ እንዲዳከም ባይደረግ ኖሮ ISIS በ2015 (እንደ አውሮፓውያን አቆጣጠር) በዓለም ላይ ጥሎ የነበረው ስጋት እጅግ ከፍተኛ ነበር። የዛሬ 5 ዓመት ከነበረው ቀነስ ይበል እንጂ ዛሬም ስጋቱ ሙሉ በሙሉ አልጠፋም።
በእኔ ግምት ህወሓት የአፍሪቃ ቀንድ ISIS የመሆን ዕድሉ ከፍተኛ ነው። የጥንታዊ የአክሱም ስልጣኔን ትርክት እየመገበ የትግራይ ወጣቶችን በቁጭትና ብሶት እያነሳሳ ነው። ለወደፊቱ ትልቅ ግዛትን (ኤርትራን፣ ከፊል አማራንና ከፊል አፋርን) እያመላከተ ለጊዜው በያዘው አነስተኛ ግዛት ውስጥ እንደ መንግሥት ከሌሎች መንግሥታትና መንግሥታዊ ያልሆኑ ድርጅቶች ጋር ይዋዋላል፤ ‘ልማትን’ ያፋጥናል፤ ይደራደራል፥ ይነግዳል። ሌሎች አባሪ ድርጅቶችን በመላው ኢትዮጵያ እየፈለገ ያደራጃል፤ ያስተባብራል፣ ያሰለጥናል። ይህን በማድረጉም “ጥቂት” እየተባለ መናናቅ የማይገባው የሕዝብ ድጋፍ ያለው ድርጅት ነው። ልክ እንደ ISIS ሁሉ ህወሓትና አባሪዎቹ አስደንጋጭና ዘግናኝ ርምጃዎችን እየወሰዱ እያሸበሩን ነው። ህወሓትና አባሪዎቹ ሽብርን እንደ አዋጪ ታክቲክ እየተጠቀሙ ነው። በእኔ ግምት ህወሓት የአፍሪቃ ቀንድ ISIS የመሆን መንገዱን ጀምሮታል።
ISIS በዓለም ላይ የጋረጠውን አደጋ ለመቋቋም የተደራጀ ርብርብ እንደተደረገ ሁሉ በህወሓት ምክንያት አደጋ ውስጥ ሊገቡ የሚችሉ ሁሉ መተባበር ይኖርባቸዋል። ህወሓት የሚፈጥረው አደጋ ከኢትዮጵያ አልፎ ለአካባቢው አገሮች ሊተርፍ የሚችል መሆኑ የቀጠናው መንግሥታት እንዲረዱ መደረግ ይኖርበታል።
ህወሓትን ማዳከም ቅድሚያ ሊሰጠው የሚገባ የሀገርና የሕዝብ ደህንነት ጉዳይ ነው የሚል ብርቱ እምነት አለኝ። ‘ህወሓትን ማዳከም’ ምን ማለት እንደሆነም ሊብራራ ይገባል። እኔ የህወሓት በማናቸውንም ደረጃ ካለ የመንግሥት ስልጣን መውጣት የመዳከው ማሳያ መሆን ይኖርበታል ብዬ አምናለሁ። ህወሓት የክልል ይቅርና የዞን ስልጣን እንኳን ይዞ ኢትዮጵያ ውስጥ ሰላማዊ ምርጫ ይደረጋል የሚል ግምት የለኝም። ህወሓት የክልል ስልጣን ይዞ ኢትዮጵያ ውስጥ ሰላም ይኖራል ማመን ሞኝነት ነው።
ስለሆነም የፌደራል መንግሥቱ ቀዳሚ ተግባር መሆን ያለበት ህወሓትን ማዳከም ነው። ከትግራይ ጋር የሚዋሰኑ የክልል መንግሥታትና የፌደራል መንግሥት ተናበውና ተቀናጅተው መንቀሳቀስ ይኖርባቸዋል። ይህን በአፋጣኝ፣ በተጠናና በተደራጀ መንገድ መፈፀም ይኖርበታል፤ ለውጥ ፈላጊ ትግራዋይ ወገኖቻችን በዚህ ትግል ውስጥ ግንባር ቀደም ሚና መጫወት ይኖርባቸዋል።
ታደሰ ብሩ ኬርሰሞ (ዶ/ር)
ዶ/ር ታደሰ ብሩ ኬርሰሞ ነዋሪነቱ ለንደን፥ ዩናይትድ ኪንግደም ውስጥ ሲሆን፤ እዚያው ለንደን በሚገኘው ግሪንዊች የሥራ አመራ ተቋም (Greenwich School of Management) ውስጥ በመምህርነት ይሠራል።
ሰሞነኛ ኢትዮጵያ፦ በሰሞነኛ ድረ–ገጽ የአማርኛ ፎረም (semonegna.com/forums) ላይ የሚገኝ ማንኛውም ጽሑፍ የጸሐፊውን አመለካከት ብቻ የሚያንጸባርቅ ሲሆን፥ ጽሑፉ የሰሞነኛ ኢትዮጵያንንም ሆነ የተሳታፊዎችን አመለካከትና ምልከታ ላይወክል ይችላል።
