Search Results for 'አዳማ'

[Semonegna]

አዲስ አበባ (ሰሞነኛ) – የኢትዮጵያ ኤሌክትሪክ አገልግሎት ከፍተኛ ኃይል የሚጠቀሙ ደንበኞቹ የኤሌክትሪክ ፍጆታ ሂሳባቸው በባንክ እንዲከፍሉ የሚያስችል የመግባቢያ ስምምነት ከኢትዮጵያ ንግድ ባንክ ጋር ጥር 13 ቀን 2011 ዓ.ም. ተፈራርሟል።

ስምምነቱን የተፈፀመው በኢትዮጵያ ኤሌክትሪክ አገልግሎት ዋና ሥራ አስፈፃሚ አቶ ሽፈራው ተሊላ እና በኢትዮጵያ ንግድ ባንክ የባንክ አገልግሎት ምክትል ፕሬዝዳንት አቶ ደረጄ ፉፋ አማካኝነት ነው።

◌ ኢትዮ ቴሌኮም እና የኢትዮጵያ ኤሌክትሪክ ኃይል በኤሌክትሪክ ኃይል መስመር ተሸካሚ ላይ የተዘረጋውን ገመድ በጋራ ለመጠቀም ተስማሙ

የመግባቢያ ስምምነቱ ዋና ዓላማ በመጀመሪያው ምእራፍ 27 ሺህ የሚሆኑ ከፍተኛ የኤሌክትሪክ ኃይል የሚጠቀሙ እንዲሁም መንግስታዊና መንግስታዊ ያልሆኑ ደንበኞች የኤሌክትሪክ ፍጆታ ሂሳባቸውን በኢትዮጵያ ንግድ ባንክ በኩል እንዲከፍሉ ለማስቻል እና በቀጣይም በአፈጻጸም ሂደቱ የተገኙ ተሞክሮዎችን በማካተት በመላ ሀገሪቱ ያሉ ደንበኞች ላይም ተግባራዊ የሚደረግ መሆኑን የኢትዮጵያ ኤሌክትሪክ አገልግሎት ዋና ሥራ አስፈፃሚ አቶ ሽፈራው ተሊላ በሥነ ሥርዓቱ ላይ ባደረጉት ንግግር አስታውቀዋል።

ተቋሙ ቀድሞ ይጠቀምበት የነበርውን የፍጆታ ሂሳብ አሰባሰብ ስርዓት በመቀየር፣ ቀልጣፋና በዘመናዊ ቴክኖሎጅ የታገዘ አገልግሎት ለደንበኞቹ ለመስጠት እንደሚስያችለው አክለው ገልፀዋል። ይህም በመሆኑ ተቋሙ፣ ባንኩና ደንበኞች የፍጆታ ሂሳብ ለመክፍል ይፈጠር የነበረውን የገንዘብና የጉልበት ብክነት በከፍተኛ ደረጃ ስለሚቀንሰው፤ ሦስቱም አካላት ተጠቃሚ ይሆናሉ ሲሉ ነው ዋና ሥራ አስፈፃሚው የተናገሩት።

◌ አዳዲስ የቴክኖሎጂ ዕውቀቶችና ልምዶች የተገኙበትና በምስራቅ አፍሪካ በርዝመት ቀዳሚውን ስፍራ የያዘው የኢትዮጵያ ንግድ ባንክ ዋና መሥሪያ ቤት ህንጻ

የኢትዮጵያ ንግድ ባንክ የባንክ አገልግሎት ምክትል ፕሬዝዳንት አቶ ደረጄ ፉፋ በበኩላቸው፥ ዘመናዊ የክፍያ ስርዓት መዘርጋቱ ደንበኞች ሳይጉላሉ ካሉበት ስፍራ ሆነው ክፍያ በባንኩ አማካኝነት በቀላሉ ለመክፍል እንደሚያስችላቸው ገልፀዋል። ሲያጋጥሙ የነበሩ የአከፋፈል ስርዓት ችግሮችን እንዲቀርፍ ያስችላል፤ ደንበኞችም ያጠፉት የነበረውን ጊዜና የሚያጋጥማቸው ውጣ ውረድ ይቀንስላቸዋል ሲሉ ነው አክለው የተናገሩት።

በስምምነቱ መሠረት እነዚህ ደንበኞች በቂ ግንዛቤ በተለያዩ አማራጮች ካገኙ በኋላ በያዝነው ዓመት ከሚያዝያ ወር ጀምሮ ተግባራዊ እንደሚደረግ እንዲሁም የዚህን ጅምር ሥራ ውጤታማነት ከታየ በኋላ ሁሉም ደንበኞች በተመሳሳይ መልኩ ክፍያ እንዲፈፅሙ በቀጣይ አንደሚደረግ ተገልጿል።

ምንጭ፦ የኢትዮጵያ ኤሌክትሪክ አገልግሎት / ሰሞነኛ ኢትዮጵያ
——
ሌሎች ዜናዎች፦

• ቤልካሽ ኢትዮጵያ ሄሎማርኬት እና ሄሎሾፕ የተሰኙ ሁለት የኤሌክትሮኒክስ መገበያያ ገፆችን ሊያስጀምር ነው
• የጣልያን መንግስት አዲስ አበባን ከምፅዋ የሚያገናኘውን የባቡር ምስመር ፕሮጀክት ጥናት ወጪ ለመሸፈን ተስማማ
• አዳማ ከተማ ውስጥ የመጠቀሚያ ጊዜ ያለፈባቸው እና ጥቅም ላይ የማይውሉ መድኃኒቶችን ማስወገጃ ማዕከል ተገነባ
• ኬር ኢትዮጵያ በ7 ነጥብ 6 ሚሊየን ብር ወጭ ያስገነባውን የምርምርና የስልጠና ማዕከል ለሐረማያ ዩኒቨርሲቲ አስረከበ
• የታላቁ የኢትዮጵያ ህዳሴ ግድብ ሥራዎችን በአዲስ ኃይል ወደቀድሞ ፍጥነት ለመመለስ የተለያዩ ተግባራት እየተከናወኑ ነው

---

[Semonegna]

አዳማ (ሰሞነኛ)– አዳማ ሳይንስና ቴክኖሎጂ ዩኒቨርሲቲ እየተስተጓገለ ያለውን የትምህርት ክፍለ ጊዜ ለማስተካከል ለጊዜው የመማር ማስተማሩ ሂደት ተቋርጦ ተማሪዎች ወደ የቤተሰቦቻቸው እንዲመለሱ መወሰኑን አስታወቀ።

የዩኒቨርሲቲው ፕሬዚዳንት ለሚ ጉታ (ዶ/ር) ጥር 13 ቀን 2011 ዓ.ም. ለኢትዮጵያ ዜና አገልግሎት (ኢዜአ) እንደገለጹት ተማሪዎች ትምህርታቸውን ካቋረጡ 31 ቀናት ሆናቸዋል።

ይህንኑ ቀናት ሁሉ ባክኖ የመጀመሪያውን መንፈቀ ዓመት የመማር-ማስተማር ዕቅዱን ማሳካት ስለማይቻል እንደ አዲስ ትምህርቱን የካቲት 25 ቀን እንዲጀመር በሴኔቱ ተወስኗል።

የባከነውን የትምህርት ክፍለጊዜ እንደ አዲስ አስተካክሎ ለመጀመርና ሰላማዊ የመማር ማስተማር ሂደት ለማረጋገጥ ለጊዜው ተማሪዎች ወደ ቤተሰቦቻቸው እንዲመለሱ መወሰኑን ፕሬዚዳንቱ አስታውቀዋል። ተማሪዎቹ ከአንድ ወር በላይ ትምህርታቸውን ያቋረጡት አዳማ ሳይንስና ቴክኖሎጂ ዩኒቨርሲቲ የገባልን ቃል አልፈፀመም በሚል ሰበብ እንደነበር አስታውሰዋል።

የተማሪዎቹ ጥያቄ የሁለተኛና ሦስተኛ ዲግሪ የትምህርት ዕድል እንደሚመቻችላቸው እንዲሁም የሥራ ዕድል ትስስር ከኢንዱስትሪዎች ጋር እንደሚፈጠርላቸው ቃል ተገብቶልን ነበር የሚል ነው። በተጨማሪም ላፕቶፕ ኮምፒዩተር እንደሚሰጣቸው የዩኒቨርስቲው ፕሬዝዳንት የነበሩት የውጭ ዜጋ ቃል ገብቶልናል የሚል ጥያቄ እንደሚያነሱም ዶክተር ለሚ አመልክተዋል።

◌ ሰላሌ ዩኒቨርሲቲ አስፈላጊውን ቅድመ ዝግጅት ካጠናቀቀ በኋላ ተማሪዎችን መቀበሉ አስታወቀ

መንግስት ሁኔታዎችን አይቶና ገምግሞ የሀገሪቷን አቅም መሠረት ያደረገ መፍትሔ እንደሚፈልግ የከፍተኛ ትምህርት ተቋማት ሚኒስቴር የሥራ ኃላፊዎች፣ የቦርድና የዩኒቨርስቲው አመራሮች ባሉበት በተካሄደው ውይይት ቢገልፅም ተማሪዎቹ ለመቀበል ሳይፈልጉ ቀርተዋል።

በዚህም ምክንያት ከአንድ ወር በላይ የመማር-ማስተማር ሂደቱን በማስተጓጎል አንዳንድ ተማሪዎች ከግቢ ወጥተው ለተለያዩ ሱሶችና አልባሌ ተግባራት እየተጋለጡ መሆኑን ጠቁመዋል።

“በተቋሙ ውስጥ የምግብ፣ የመኝታና ተጓዳኝ አገልግሎት እያገኙና የሀገር ሀብት እየባከነ እንደፈለጉ መሆን ስለማይቻል ለጊዜው የመማር-ማስተማር ሂደት በማቋርጥ ተማሪዎች ወደየቤተሰቦቻቸው እንዲመለሱ ወስነናል” ብለዋል።

አዳማ ሳይንስና ቴክኖሎጂ ዩኒቨርሲቲ ከጥር 12 ቀን 2011 ዓ.ም. ጀምሮ ተማሪዎች ቅጥር ጊቢውን ለቀው እንዲወጡና ወደየቤተሰቦቻቸው እንዲመለሱ ማድረጉን ጠቅሰው የተማሪ ወላጆች ልጆቻቸው ከነሱ የተለዩበትን ዓላማ ብቻ ከዳር እንዲያደርሱ የማድረግና የመምከር ቤተሰባዊ ኃላፊነት መወጣት እንደሚጠበቅባቸውም አሳስበዋል።

በሴኔቱ ውሳኔ ተማሪዎቹ ወደ ዩኒቨርሲቲው የሚመለሱትና በአዲስ መልክ ተመዝግበው ትምህርታቸውን የሚጀምሩበት የካቲት 25 እና 26 ቀን 2011 ዓ.ም. እንደሆነ ያስታወሱት ዶ/ር ለሚ “ነገር ግን የባከነውን የትምህርት ክፍለጊዜ ለማካካስ በማሰብ አንድ ወር ባልሞላ ጊዜ ውስጥ መልሰን ለመጥራት ርብርብ እያደረግን እንገኛለን” ብለዋል።

ዩኒቨርሲቲው እየተስተጓጓለ ያለውን የመማር-ማስተማር ሂደት ለማስተካከል የወሰደው እርምጃ አግባብ መሆኑን የገለጸው ደግሞ በዩኒቨርሲቲው የኤሌክትሮንክስና ኮሙዩኒኬሽን ትምህርት ክፍል የአምስተኛ ዓመት ተማሪና የተማሪዎች ተወካይ ፍፁም ቱጁባ ነው።

በ2007 ዓ.ም. በወቅቱ ተቋሙ ሲመሩ በነበረው የውጭ ዜጋ በአፍ ደረጃ የላፕቶፕ ኮምፒዩተሮችን ጨምሮ የሁለተኛና ሦስተኛ ዲግሪ እንደሚሰጣቸው የተገባውን ቃል አሁን ካልተፈፀመልን አንማርም ብሎ ትምህርት ማቋረጥ ትክክል እንዳልሆነ ጠቅሷል። አሁን ላይ ተማሪዎች ወደ ቤተሰቦቻቸው ተመልሰው ራሳቸውን እንዲያዩና እንዲፈትሹ የሚያደርግ የእርምት እርምጃ በመሆኑ እንደሚደግፈው ተናግሯል። “በተቋሙ ሰላማዊ የመማር-ማስተማር ሂደት እንዲረጋገጥ የተማሪ ቤተሰቦች ጭምር የድርሻቸውን መወጣት አለባቸው” ብሏል። ተማሪዎችም ቢሆኑ ከፖለቲካ ግፊትና አስተሳሰብ ወጥተው የመማር ግዴታቸውን እየተወጡ የወጡለትን ዓላማ ሳይጎዱ መብታቸውን መጠየቅ እንደሚገባቸውም ተማሪ ፍፁም መልዕክቱን አስተላልፏል።

ምንጭ፦ ኢዜአ/ ሰሞነኛ ኢትዮጵያ 

---

[Semonegna]

የፀሐይ ኃይል ማመንጫ ፕሮጅክቶቹ በገንዘብ ሚኒስቴር የ100 ቀናት ዕቅድ ውስጥ የተካተቱ ሲሆን ፕሮጀክቶቹ ሲጠናቀቁ 798 ኪሎ ዋት የማመንጭት አቅም አላቸው። የፕሮጀክቶቹ ወጪ 795 ሚሊዮን የአሜሪካን ዶላር እንደሚገመት በጥናቱ ላይ ተመላክቷል።

አዲስ አበባ (ሰሞነኛ) – በኢትዮጵያ መንግስትና በግል ድርጅቶች (ኢንቨስተሮች) አጋርነት የሚሠሩ የፀሐይ ኃይል ማመንጫ ፕሮጀክቶች የኢፌዴሪ የገንዘብ ሚኒስቴር ይፋ አድርጓል።

ጥር 9 ቀን 2011 ዓ.ም. በገንዘብ ሚኒስቴር በተሰጠው ጋዜጣዊ መግለጫ እንደተገለፀው ስድስቱ የፀሐይ ኃይል ማመንጫ ፕሮጀክቶች በአፋር፣ በሶማሌ፣ በኦሮሚያ እና በትግራይ ብሔራዊ ክልላዊ መንግስታት ስር ይተገበራሉ ተብሏል።

ስድስቱ የፀሐይ ኃይል ማመንጫ ፕሮጅክቶች በገንዘብ ሚኒስቴር የ100 ቀናት ዕቅድ ውስጥ የተካተቱ ሲሆን ፕሮጀክቶቹ ሲጠናቀቁ 798 ኪሎ ዋት የማመንጭት አቅም አላቸው። የፕሮጀክቶቹ ወጪ 795 ሚሊዮን የአሜሪካን ዶላር እንደሚገመት በጥናቱ ላይ ተመላክቷል።

◌ የኮምቦልቻ ጨርቃጨርቅ ፋብሪካ የውጪ ንግዱን ለማሳደግ እና የምርት መጠኑን ለመጨመር እየሠራ መሆኑን አስታወቀ

የገንዘብ ሚኒስቴር ዴኤታ ተሾመ ታፈሰ (ዶ/ር) አገሪቱ መካከለኛ ገቢ ካላቸው አገሮች ተርታ ለመሰለፍ ያስቀመጠችውን ራዕይ ለማሳካት ከዚህም ጋር ተያይዞ በየጊዜው ሳያቋርጥ እያደገ የመጣውን የህዝብ የኃይል አገልግልት ፍላጎት ለማሟላት ከመንግስት የፋይናንስ ምንጮች በተጨማሪ ሌሎች አማራጮችን ማየት አስፈላጊ ሆኖ ተገኝቷል ሲሉ ገልጸዋል።

የመንግስትና የግል አጋርነት (መግአ) የመሠረተ-ልማት አቅርቦትን ለማሻሻል እንደ አንድ ስልት የሚወሰድ ነው ያሉት ዶ/ር ተሾመ በአግባቡ ሥራ ላይ ከዋለ የግሉን ዘርፍ የኢንቨስትመንት አቅም እንደ አስፈላጊነቱ ለመጠቀም እድል ይሳጣል ሲሉ ተናግረዋል።

ምንጭ፦ የገንዘብ ሚኒስቴር/ ሰሞነኛ ኢትዮጵያ
——
ሌሎች ዜናዎች፦

• የምስራቅ አፍሪካ ሀገራት የኤሌክትሮኒክ ግብይት (ኢ-ኮሜርስ) ማዕከል ኢትዮጵያ ውስጥ ሊገነባ ነው
• አዳማ ከተማ ውስጥ የመጠቀሚያ ጊዜ ያለፈባቸው እና ጥቅም ላይ የማይውሉ መድኃኒቶችን ማስወገጃ ማዕከል ተገነባ
• ኬር ኢትዮጵያ በ7 ነጥብ 6 ሚሊየን ብር ወጭ ያስገነባውን የምርምርና የስልጠና ማዕከል ለሐረማያ ዩኒቨርሲቲ አስረከበ
• አርባ ምንጭ ዩኒቨርሲቲ የሚያስገነባው የማስተማሪያና ሪፈራል ሆስፒታል ግንባታ በተያዘለት የጊዜ ገደብ አይጠናቀቅም
• የታላቁ የኢትዮጵያ ህዳሴ ግድብ ሥራዎችን በአዲስ ኃይል ወደቀድሞ ፍጥነት ለመመለስ የተለያዩ ተግባራት እየተከናወኑ ነው

---

[Semonegna]

የጊዳቦ ግድብ ሥራ ፕሮጀክት በ258 ሚሊዮን ብር በጀት የተጀመረ ቢሆንም ግንባታው በተያዘለት የጊዜ ገደብ ባለመጠናቀቁ እና የዲዛይን ለውጥ በመደረጉ አጠቃላይ የግንባታ ወጭው 1.66 ቢሊዮን ብር መድረሱን የፕሮጀክቱ ሥራ አስኪያጅ አስታውቀዋል።

አዲስ አበባ (ሰሞነኛ) – በኢትዮጵያ ኮንስትራክሽን ሥራዎች ኮርፖሬሽን (ኢ.ኮ.ሥ.ኮ) በውሃ መሠረተ ልማት ኮንስትራክሽን ዘርፍ እየተገነባ የሚገኘው የጊዳቦ ግድብ ሥራ ፕሮጀክት መቶ በመቶ መጠናቀቁን የፕሮጀክቱ ሥራ አስኪያጅ ገለጹ።

የፕሮጀክቱ ሥራ አስኪያጅ ኢንጂነር አብዱልፈታህ ታጁ በታህሳስ ወር 2011 ዓ.ም. ፕሮጀክቱን ለጎበኙ በኮርፖሬሽኑ የኮርፖሬት ኮምኒኬሽን ጉዳዮች መምሪያ ባለሙያዎች እንደገለጹት የጊዳቦ ዋና ግድብ ሥራ መቶ በመቶ ተጠናቆ በጥር ወር 2011 ዓ.ም እንደሚመረቅ ገልጸዋል።

የጊዳቦ ግድብ ሥራ ፕሮጀክት በ258 ሚሊዮን ብር በጀት የተጀመረ ቢሆንም ግንባታው በተያዘለት የጊዜ ገደብ ባለመጠናቀቁ እና የዲዛይን ለውጥ በመደረጉ አጠቃላይ የግንባታ ወጭው 1.66 ቢሊዮን ብር መድረሱን አስታውቀዋል።

◌ በደቡብ አፍሪካ የሚኖሩ ኢትዮጵያውያን በብዛት አክሲዮን በመግዛት እየተሳተፉበት ያለውና ግንባታው እይተፋጠነ ያለው ግዙፉ የአዲስ አበባ ዓለም አቀፍ የኮንፈረንስ ማዕከል

የግድቡን ዲዛይንና የቁጥጥር ሥራውን ያካሄደው የኢትዮጵያ ኮንስትራክሽን ዲዛይንና ቁጥጥር ኮርፖሬሽን ሲሆን፣ ግንባታውን ደግሞ የኢትዮጵያ ኮንስትራክሽን ሥራዎች ኮርፖሬሽን አከናውኖታል።

የኦሮሚያ እና ደቡብ ክልሎችን በመስኖ ተጠቃሚ ያደርጋል ተብሎ የሚጠበቀው የጊዳቦ ግድብ በአጠቃላይ 63.5 ሚሊዮን ኪዩቢክ ሜትር ውሃ እና 13,425 ሔክታር መሬት ማልማት ያስችላል የተባለው ይህ የጊዳቦ መስኖ ልማት ግድብ በተያዘለት የጊዜ ገደብ ሳይጠናቀቅ የዘገየው እና የፕሮጀክቱ የገንዘብ መጠኑ የጨመረው ውሉ ከተፈረመ ከሁለት ዓመታት በኋላ ግንባታው መጀመሩ፣ የዲዛይን ለውጥ መደረጉ፣ በአካባቢው የካሳ ክፍያ የሚጠይቁ ሥራዎች መኖራቸው፣ የባለድርሻ አካላት ችግር፣ በግንባታ ዕቃዎች አቅርቦት እጥረት ምክንያት ነው። ግድቡ የተጀመረው በ2002 ዓ.ም. ሲሆን፥ ሲጀመር ይጠናቀቃል ተብሎ የታቀደው በ2004 ዓም ነብር።

ግድቡ ሲጀመር ተይዞ የነበረው 16 ሜትር ከፍታ ሲሆን አሁን ላይ ወደ 22.5 ሜትር ከፍታ፣ 315 ሜትር ርዝመትና፣ 7.16 ኪ.ሎ ሜትር ርዝመት ያለው በግድቡ ግራ እና ቀኝ የዋና ቦይ ግንባታ ሥራዎችን መሠራቱ እና በአንድ ሺህ አምሳ ሄክታር መሬት ላይ ውሃ እንዳጠራቀመ (ሰው ሠራሽ ሀይቅ እንደሚኖረው) ሥራ አስኪያጁ ተናግረዋል።

በአሁኑ ወቅት ግንባታው ሙሉ በሙሉ በመጠናቀቁ በሚቀጥለው በያዝነው ወር የፌዴራል፣ የደቡብ እና የኦሮሚያ ክልል ከፍተኛ ባለሥልጣናት በተገኙበት ይመረቃል ተብሎ መርሐ ግብር ተይዟል።

ምንጭ፦ ኢ.ኮ.ሥ.ኮ / ሰሞነኛ ኢትዮጵያ 
——
ሌሎች ዜናዎች፦

• የቅዱስ ጳውሎስ ሆስፒታል የካንሰርና የልብ ህክምና ማዕከል ግንባታ 56 በመቶ ደርሷል
• አርባ ምንጭ ዩኒቨርሲቲ የሚያስገነባው የማስተማሪያና ሪፈራል ሆስፒታል ግንባታ በተያዘለት ጊዜ አይጠናቀቅም
• አዳማ ከተማ ውስጥ የመጠቀሚያ ጊዜ ያለፈባቸው እና ጥቅም ላይ የማይውሉ መድኃኒቶችን ማስወገጃ ማዕከል ተገነባ
• የጅማ–አጋሮ–ዲዴሳ ወንዝ ድልድይ የአስፓልት መንገድ ግንባታ ፕሮጀክት ጠቅላይ ሚኒስቴሩ በተገኙበት በይፋ ተጀመረ
• ኬር ኢትዮጵያ በ7 ነጥብ 6 ሚሊየን ብር ወጭ ያስገነባውን የምርምርና የስልጠና ማዕከል ለሐረማያ ዩኒቨርሲቲ አስረከበ

---

[Semonegna]

ኬር ኢትዮጵያ ለሐረማያ ዩኒቨርሲቲ ያስረከበው ይህ የምርምርና የስልጠና ማዕከል በምሥራቅ ኢትዮጵያ የእንስሳት ሀብት ልማትን ለማጎጎልበት ከአርሶና አርብቶ አደሮች ለሚያደርገው እንቅስቃሴ ጥረት ተጨማሪ አቅም ይፈጥርለታል ተብሎ ይጠበቃል።

ሐረር (ኢዜአ) – ኬር ኢትዮጵያ በምስራቅ ሐረርጌ ዞን ኩርፋ ጨሌ ወረዳ በ7 ነጥብ 6 ሚሊየን ብር ወጭ ያስገነባውንና የእንስሳት ምርምርና የአርሶ አደሮች ማስልጠኛ ማዕከል ለሐረማያ ዩኒቨርሲቲ አስረከበ።

በኬር ኢትዮጵያ የምሥራቅ ሐረርጌ ፕሮግራም ሥራ አስኪያጅ አቶ ሆሳዕና ኃይለማርያም በርክክቡ ሥነ ሥርዓት ላይ እንደተናገሩት ማዕከሉ ለእንስሳት እርባታ፣ ድለባና የዝናብ እጥረት ተቋቁመው ምርት የሚሰጡ የአዝዕርት ሰብሎች ላይ ምርምር ያካሂድበታል።

ማዕከሉ ዩኒቨርሲቲው በተለያዩ አካባቢዎች የሚያከናውናቸውን የምርምር ሥራዎች እንደሚያጠናከርለትም አመልክተዋል።

የዩኒቨርሲቲው የምርምር ጣቢያዎች ዳይሬክተር አቶ አድምቀው ኃይሉ በበኩላቸው ማዕከሉ በምሥራቅ ኢትዮጵያ የእንስሳት ሀብት ልማትን ለማጎጎልበት ከአርሶና አርብቶ አደሮች ለሚያደርገው እንቅስቃሴ ጥረት ተጨማሪ አቅም ይፈጥርለታል ብለዋል። በዚህም የሚገኙ የገበሬዎች ማሰልጠኛ ተቋማትን በመጠቀም ለአርብቶና አርሶ አደሮች በእንስሳት አመጋገብ፣ አያያዝ፣ ርባታና ድለባ ስልጠና በመስጠት ላይ እንደሚገኝ አመልክተዋል። የእንስሳት ጤና ተማሪዎችንና ባለሙያዎችን በመጠቀም የህክምና አገልግሎት እንደሚሰጥ አስረድተዋል።

◌ በአማራ ክልል ለገበሬዎች እፎይታን የሰጠ የስንዴ ምርትን መሰብሰቢያ ማሽን (ኮንባይነር)

የኩርፋጨሌ ወረዳ አስተዳዳሪ አቶ አልዪ ጠለሀ ዩኒቨርሲቲው የአካባቢውን ማኅበረሰብና አርሶ አደሩን በምርጥ ዘር ስርጭትና በሌሎች የማህበረሰብ አገልግሎት ተጠቃሚ እያደረገ መሆኑን ገልጸዋል።

ማዕከሉ ኩርፋ ጨሌን ጨምሮ የሦስት ወረዳዎች አርሶና አርብቶ አደሮች በምርምር የሚያገኟቸውን የእንስሳትም ሆነ የሰብል ዝርያዎችን እንዲጠቀምና የቴክኖሎጂ ተጋሪ እንዲሆን ያደርጉታል ብለዋል።

የኩርፋ ጨሌ ወረዳ ሁላጀነታ ቀበሌ ነዋሪዋ ከፊል አርሶ አደር መፍቱሃ አብዱላሂ ዩኒቨርሲቲው ምርጥ የድንችና የሰብል ዝርያዎችን በማሰራጨት ምርታቸውን እንዳሳደገላቸው ተናግረዋል።

“በአሁኑ ወቅት የድለባ ከብት ተሰጥቶኝ የማድለብ ሥራ ጀምሬያለሁ” ያሉት አስተያየት ሰጪዋ፣በቀጣይም ዩኒቨርሲቲው የሰብል በሽታን ለመከላከል ድጋፍ እንዲያደርግላቸው ጠይቀዋል።

የዚሁ ቀበሌ ሌላዋ ነዋሪ ወይዘሮ ፋጡማ አህመድ በበኩላቸው ዩኒቨርሲቲው ማዕከሉን መረከቡ ሥራቸውን በተሻለ ሁኔታ ለማከናውንና ስልጠና ለማግኘት ያስችለኛል ብለው እንደሚያምኑ አስታውቀዋል።

ምንጭ፦ የኢትዮጵያ ዜና አገልግሎት (ኢዜአ) / ሰሞነኛ ኢትዮጵያ
——
ሌሎች ዜናዎች፦

• የሐረማያ ዩኒቨርሲቲ የህክምና ዶክተሮችን ለስድስተኛ ጊዜ አስመረቀ
• የወንዶ ገነት ኮሌጅ ከ400ሺ በላይ ሀገር በቀል የዛፍ ችግኞችን ለኅብረተሰቡ አከፋፈለ
• አዳማ ከተማ ውስጥ የመጠቀሚያ ጊዜ ያለፈባቸው እና ጥቅም ላይ የማይውሉ መድኃኒቶችን ማስወገጃ ማዕከል ተገነባ
• የሐረማያ ዩኒቨርሲቲ ተማሪዎች ዘላቂ የሆነ ሰላማዊ የመማር ማስተማር ሂደት እንዲኖር በአንድነት ለመሥራት ቃል ገቡ
• ሐረማያ ዩኒቨርሲቲ ምርጥ የአዝዕርት ዝርያዎችን ለአርሶ አደሩ በማከፋፈል ምርትን በማሳደግ አመርቂ ውጤት ተገኝቷል

---

[Semonegna]

በአስር ሺህ ካሬ ሜትር ላይ በ58 ሚሊዮን ብር ወጪ በአዳማ ከተማ የተገነባዉ ጊዜ ያለፈባቸው እና ጥቅም ላይ የማይውሉ መድኃኒቶችን ማስወገጃ ማዕከል 10 ሺህ ኪሎ ግራም በሰዓት የማቃጠል አቅም ያለው ሲሆን፥ በሌሎች 7 ከተሞችም 500 ኪሎ ግራም በሰዓት ማቃጠል የሚችሉ ማዕከላትም በመገንባት ላይ ይገኛሉ።

አዲስ አበባ (ሰሞነኛ) – የኢትዮጵያ የመድኃኒት ፈንድና አቅርቦት ኤጀንሲ በ100 ቀናት ዕቅድ የመጠቀሚያ ጊዜ ያለፈባቸው እና በተለያዩ ምክንያቶች ጥቅም ላይ የማይውሉ መድኃኒቶችን እና የህክምና ግብአቶችን ማስወገጃ ማዕከል ገንብቶ አስመረቀ።

በአስር ሺህ ካሬ ሜትር ላይ በ58 ሚሊዮን ብር ወጪ በአዳማ ከተማ የተገነባዉ ጊዜ ያለፈባቸው እና ጥቅም ላይ የማይውሉ መድኃኒቶችን ማስወገጃ ማዕከል (incinerator) ምረቃ ሥነ ስርዓትላይ የተገኙት የኢፌዴሪ የጤና ጥበቃ ሚኒስትሩ ዶ/ር አሚር አማን እንደተናገሩት፥ ማዕከሉ 10 ሺህ ኪሎ ግራም በሰዓት የማቃጠል አቅም ያለው ሲሆን፥ በሌሎች 7 ከተሞችም 500 ኪሎ ግራም በሰዓት ማቃጠል የሚችሉ ማዕከላትም በመገንባት ላይ ይገኛሉ ብለዋል። በቅርቡም ግንባታቸው ተጠናቆ አገልግሎት እንደሚጀምሩ ዶ/ር አሚር አክለው ተናግረዋል።

ጊዜ ያለፈባቸው መድኃኒቶች እና ግብዓቶች ማስወገጃ ማዕከሉ ለሀገራችን የመጀመሪያ ሲሆን ከዚሀ ቀደም በየተቋሟቱ በተለያዩ ምክንያቶች ጥቅም ላይ የማይውሉ ወይም የተበላሹ መድኃኒቶችን በማስወገድ ረገድ ይገጥሙ የነበሩ ችግሮችን ከመሠረቱ እንደሚፈታ የገለጹት ሚኒስትሩ፥ የምለሳ ሎጂስቲክ (recycle logistic) ስርዓትን በመተግበር የማያገለግሉ የህክምና ግብአቶች እና በባኅሪያቸው ጎጂ የሆኑ ኬሚካሎችን በዘመናዊ መንገድ አካባቢን በማይበክል ሁኔታ በማስወገድ ከዚህ ቀደም አካባቢ የሚበከልበትን ሁኔታ እንደሚያስቀር ተናግረዋል።

◌ የኢትዮ-አሜሪካውያን ዶክተሮች ቡድን እያስገነባ ያለው ዓለም አቀፍ አገልግሎት ይሰጣል ተብሎ የሚጠበቀው ሆስፒታል

ለዚህ ሥራ መሳካት ተባባሪ የሆኑ ያካባቢው ማኅበረሰብ አባላትና የአዳማ ከተማ ከንቲባ ጽ/ቤትን ያመሰገኑት ሚኒስትሩ፥ ማዕከሉ ለአካባቢ ነዋሪዎች ቅድሚያ ተጠቃሚ የሚያደረግ ስልጠናና የሥራ ዕድል በኤጀንሲው እንዲመቻችላቸውም ተናግረዋል።

የኢትዮጵያ የመድኃኒት ፈንድና አቅርቦት ኤጀንሲ ዋና ዳይሬከተር ዶ/ር ሎኮ አብርሀም በበኩላቸው የአዳማ ቅርንጫፍ ጽ/ቤት በሌላው ዓለም የሚተገበሩ ዘመናዊ አሠራሮችን በመቀመር የመድኃኒት እና የህክምና መገልገያ አቅርቦት እና ስርጭት የልህቀት ማዕከል ሆኖ ለሌሎች ቅርንጫፍ ጽ/ቤቶች መማማሪያ እንዲሆን ምቹ ሁኔታዎች መፈጠራቸውን ተናግረው ለአካባቢው፥ ማኅበረሰብም የሥራ ዕድል እየፈጠረ እንደሆነ እና በቀጣይም አጠናክሮ እንደሚቀጥል ገልጸዋል።

ምንጭ፦ የጤና ጥበቃ ሚኒስቴር / ሰሞነኛ ኢትዮጵያ
——
ሌሎች ዜናዎች፦

• ጅማ ዩኒቨርሲቲ ያስገነባው ዘመናዊ የህክምና ማዕከል ተመረቀ
• የሐረማያ ዩኒቨርሲቲ የህክምና ዶክተሮችን ለስድስተኛ ጊዜ አስመረቀ
• የቅዱስ ጳውሎስ ሆስፒታል የካንሰርና የልብ ህክምና ማዕከል ግንባታ 56 በመቶ ደርሷል
• ከሆዱ 120 ሚስማር የወጣለት ታካሚ መዳኑ ተገለጸ ― የቅዱስ ጴጥሮስ ስፔሻላይዝድ ሆስፒታል
• የቅዱስ ጳውሎስ ሆስፒታል እና የፌዴራል ፖሊስ ኮሚሽን የፎረንሲክ ምርመራ በጋራ ለማከናወን ተስማሙ

---

[Semonegna]

አዳማ ከተማ ውስጥ የሚገነባው የኮንፈረንስና ኮንቬንሽን ማዕከል ግንባታው ከ3 እስክ 5 ዓመት ጊዜ የሚፈጅ ሲሆን፥ የዘንድሮውን ዓመት ለዝግጅት በመያዝ በቀጣይ ወደ ግንባታ ለመግባት በትኩረት እንደሚሠራ የከተማዋ ከንቲባ አቶ መስፍን አሰፋ ገልጸዋል።

አዳማ (ኢ.ፕ.ድ./ኤፍ.ቢ.ሲ.) – አዳማ ከተማን የኮንፈረንስና እና ኮንቬንሽን ማዕከል ለማድረግ እየተሠራ መሆኑን የአዳማ ከተማ አስተዳደር ሠራ ገለጸ። የከተማ አስተዳደሩ የአዳማ ከተማ ሀገሪቱ ውስጥ ካላት መዕከላዊ አቀማመጥ እና ለዋና ከተማዋ አዲስ አበባ ያላትን ቅርበት መሠረት በማድረግ ከተማዋን የኮንፈረንስ እና ኮንቬንሽን ማዕከል ለማድረግ እየተንቀሳቀሰ መሆኑ ነው የተገለፀው።

የማዕከሉ ዲዛይን ተሠርቶ የተጠናቀቀ ሲሆን፥ ዲዛይኑም የአካባቢውን ማኅበረሰብ ባህል እና እሴት በጠበቀ መልኩ የተሠራ መሆኑን የከተማዋ ከንቲባ አቶ መስፍን አሰፋ ተናግረዋል።

ከዚህ ባለፈም ማዕከሉ መንግስትን እና የአካባቢውን ባለሀብቶች በማሳተፍ የሚሠራ መሆኑ ነው የተገለፀው።

ዲዛይኑ ተሠርቶ እንደተጠናቀቀም ከባለሀብቱ ጋር ወይይት ተደርጓል ያሉት ከንቲባው፥ የማዕከሉ ግንባታ ለከተማዋም ሆነ ለሀገሪቱ ፈርጀ ብዙ ጠቀሜታ እንዳለው አቶ መስፍን አንስተዋል።

ግንባታው ከ3 እስክ 5 ዓመት ጊዜ የሚፈጅ ሲሆን፥ የዘንድሮውን ዓመት ለዝግጅት በመያዝ በቀጣይ ወደ ግንባታ ለመግባት በትኩረት እንሠራለን ነው ያሉት ከንቲባው። ግንባታውን አጠናቆ ለመጨረስም 2 ቢሊየን ብር ስፈልጋል ያሉት ከንቲባው፥ ለግንባታው የሚያስፈልገው የ10 ሄክታር መሬት የማዘጋጀት ሂደቱም ተጀምሯል ብለዋል።

◌ Addis-Africa International Convention and Exhibition Center (AAICEC) Share Company

በሌላ በኩል በከተማዋ ከኢንቨስትመንት ጥያቄ ጋር ተያይዞ የሚነሳውን ቅሬታ መቅረፍም፥ በዚህ ዓመት ትኩረት ተሰጥቶ እየተሠራበት ያለ ጉዳይ መሆኑን ነው ከንቲባው የተናገሩት።

ፋና (ኤፍ.ቢ.ሲ.) እንደዘገበው ብዙ ጊዜ የከተማዋ አቅም እና የኢንቨስትመንት አማራጭ ላይ በቂ ዝግጅት ስለማይደረግ ባለሀብቱ የኢንቨስትመንት ፍቃድ ጠይቆ ምላሽ ሳያገኝ ለበርካታ ዓመታት ወደሥራ ሳይገባ መቆየቱ እና ይህም የተለያየ ቅሬታ መፍጠሩንም ከንቲባው አንስተዋል ።

የተጠራቀሙ ጥያቄዎችን ለመመለስ እና የዘርፉን ውስንነቶች ለመቅረፍም የከተማዋን አቅም እና የኢንቨስትመንት አማራጮች የመለየት ሥራ እየሠራ ነው ብለዋል።

አሁን ላይ ለመሥራት ከታሰበው የኮንፈረንስና የኮንቬንሽን ማዕከል አጋዥ የሆኑ ባለ አምስት ኮኮብ ሆቴሎች ለመስራት ፍቃድ የሚጠይቁ ባለሀብቶች በቅድሚያ የሚስተናገዱ መሆኑን ከንቲባው ጠቁመዋል።

በመስከረም ወር 2007 ዓ.ም. በይፋ የተመረቀው የአዲስ-አዳማ የፈጣን መንገድ አገልግሎት መስጠት ከጀመረበት ጊዜ ጀመሮ ከከተማዋ ወደ አዲስ አበባ የሚደረገውን ጉዞ በእጅጉን እንዳቃለለውና በሁለቱ ከተሞች የነበረውን የማኅበራዊ እና ኢኮኖሚያዊ ግንኙነት ሁነኛ በሚባል መልኩ እንዳሻሻለው ይታወቃል። ይህ 85 ኪ.ሜ. ርዝመት ያለውና ወደጎን ስድስት መኪናዎችን ማስተናገድ የሚችለው መንገድ ከተገነባ በእላ አዳማ ከተማ ውስጥ የኢንቨስትመንት እንቅስቃሴ መጨመሩን ብዙዎች ይመሰክራሉ።

ምንጮች፦ የኢትዮጵያ ፕሬስ ድርጅት፣ ፋና ብሮድካስቲንግ፣ ሰሞነኛ

[Semonegna]

አዲስ አበባ (ሰሞነኛ ኢትዮጵያ) – የፌደራል ጠቅላይ አቃቤ ሕግ በሙስና ወንጀል እና በሰብዓዊ መብት ጥሰት ተጠርጥረው እስካሁን በቁጥጥር ስር የዋሉ ግለሰቦችን ዝርዝር ይፋ አድርጓል።

በዚህም መሠረት በሙስና ወንጀል ተጠርጥረው በቁጥጥር ስር የዋሉት፦

1. ብርጋዴር ጄኔራል ጠና ቁርንዴ ኢጄታ – በብረታ ብረትና ኢንጂነሪንግ ኮርፖሬሽን (ሜቴክ) ምክትል ዋና ዳይሬክተርና የማርኬቲንግ ኃላፊ
2. ብርጋዴር ጄኔራል ብርሃ በየነ – የሜቴክ ኦዲትና ኢንስፔክሽን ኃላፊ
3. ብርጋዴር ጄኔራል ጥጋቡ ፈትላ መረሳ – የሜቴክ ምክትል ዋና ዳይሬክተርና የኮርፖሬት ሎጂስቲክስና ሰፕላይ ኃላፊ
4. ብርጋዴር ጀኔራል ሃድጉ ገብረጊወርጊስ ገብረስላሴ – የሜቴክ ምክትል ዋና ዳይሬክተርና የኮርፖሬት ኒው ቢዝነስ ዴቨሎፕመንት ኃላፊ
5. ኮሎኔል ሸጋው ሙሉጌታ ተስፋሁን – የሜቴክ ምክትል ዋና ዳይሬክተርና የወታደራዊ ምርቶች ኦፕሬሽን ኃላፊ
6. ኮሎኔል ሙሉ ወልደገብርዔል ገብረእግዛብሄር – የሜቴክ ምክትል ዋና ዳይሬክተርና የኒው ቢዝነስ ዴቨሎፕመንት ኃላፊ የነበሩ
7. ኮሎኔል ዙፋን በርሄ ይህደግላ – የመከላከያ ጤና ኮሌጅ ሠራተኛ
8. ሌተናል ኮሎኔል አስምረት ኪዳኔ አብርሃ – የጋፋት አርማመንት ኢንጂነሪንግ ኢንዱስትሪ ተወካይ ኃላፊ የነበሩ
9. ኮሎኔል አለሙ ሽመልስ ብርሃን – የሜቴክ ሎጂስቲክስና ሰፕላይ የትራንስፖርት ኃላፊ
10. ኮሎኔል ያሬድ ሃይሉ – የሜቴክ በኮርፖሬት ኒው ቢዝነስ ዴቨሎፕመንት የፕሮጀክት ኃላፊ
11. ኮሎኔል ተከስተ ሀይለማሪያም አድሃኑ – የሜቴክ ምክትል ዋና ዳይሬክተርና የኒው ቢዝነስ ዴቨሎፕመንት ኃላፊ የነበሩ
12. ኮሎኔል አዜብ ታደሰ – የሜቴክ በኮርፖሬት ማርኬቲንግ የሽያጭ ኃላፊ
13. ሻለቃ ሰመረ ሀይሌ ሀጎስ – የሜቴክ በደጀን አቪዬሽን የኢንዱስትሪ ኦፕሬሽን ኃላፊ
14. ሻምበል ይኩኖአምላክ ተስፋዬ – የሜቴክ በኮርፖሬት ማርኬቲንግና ሽያጭ የፕሮሞሽን ኃላፊ
15. ኮሎኔል ደሴ ዘለቀ ብርሃን – የሜቴክ የአዳማ እርሻ ስራዎች ኢንዱስትሪ ሥራ አስኪያጅ
16. ሌተናል ኮሎኔል ሰለሞን በርሄ – የሜቴክ በብረታ ብረት ፋብሪኬሽን ኢንዱስትሪ የፋይናንስ ኃላፊ
17. ሻለቃ ይርጋ አብርሃ – የሜቴክ በህብረት ማሽን ቢዩልዲንግ ኢንዱስትሪ የፋይናንስ ኃላፊ
18. ኮሎኔል ግርማይ ታረቀኝ – የሜቴክ በኮርፖሬት ሎጂስቲክስና ሰፕላይ የንብረት አስተዳደር ኃላፊ
19. ሻምበል ገብረስላሴ ገብረጊዮርጊስ – የሜቴክ የኮርፖሬት ትራንስፎርሜሽን የአቅም ግንባታ ማዕከል ኃላፊ
20. ሻምበል ሰለሞን አብርሃ – የሜቴክ በኮርፖሬት ትራንስፎርሜሽን የስልጠና ኃላፊ
21. ሻለቃ ጌታቸው ገብረ ስላሴ – የሜቴክ የደን ምንጣሮ ክትትል ኃላፊ
22. ሌተናል ኮሎኔል ይሰሃቅ ሀይለማሪያም አድሃኖም – የሜቴክ በኮርፖሬት ኮሜርሻልና ሲቪል ምርቶች ኦፕሬሽን የፕላኒንግና ኮንትሮል ኃላፊ
23. ሻለቃ ክንደያ ግርማይ – የሜቴክ የተለያዩ ኢንዱስትሪዎች የፋይናንስ ኃላፊ
24. ሌተናል ኮሎኔል አዳነ አገርነው – የሜቴክ በኮርፖሬት ሎጂስቲክስና ሰፕላይ የንብረት ክፍል ኃላፊ
25. ሻለቃ ጌታቸው አጽብሃ – የሜቴክ ኢንፍራስትራክችርና ኮርፖሬሽን ማሽነሪ ኢንጂነሪንግ ኢንዱስትሪ ኦፕሬሽን ኃላፊ
26. ቸርነት ዳና – የዋይ ቲ ኦ ኩባንያ ባለቤትና ከብረታ ብረትና ኢንጂነሪንግ ኮርፖሬሽን አመራሮች ጋር የጥቅም ትስስር የነበራቸው ደላላ
27. አያልነሽ መኮንን አራጌ – ማስረጃ ልታጠፋ ስትል በቁጥጥር ስር የዋለች

በሰብዓዊ መብት ጥሰት ተጠርጥረው በቁጥጥር ስር የዋሉት፦

1. አቶ ጉሃ አጽበሃ ግደይ – የአዲስ አበባ የደህንነት ኃላፊ
2. አቶ አማኑኤል ኪሮስ መድህን – የሃገር ውስጥ ደህንነት ጥበቃ ዋና መምሪያ ዳይሬክተር
3. አቶ ደርበው ደመላሽ – የውስጥ ደህንነት ምክትል ዋና ዳይሬክተር የነበሩና የኢኮኖሚ ጉዳዮች መምሪያ ኃላፊ
4. አቶ ተስፋዬ ገብረጻዲቅ – የውስጥ ደህንነት ጥናትና የወንጀል ምርመራ መምሪያ ኃላፊ
5. አቶ ቢኒያም ማሙሸት – በውስጥ ደህንነት ጥበቃ ዋና መምሪያ የኦፕሬሽን ጉዳይ መምሪያ ኃላፊ (በዋናነት የግንቦት 7 ጉዳይ ክትትል)
6. አቶ ተሾመ ሀይሌ – የአማራ ክልል የደህንነት ኃላፊ የነበሩና የጥበቃ ዋና መምሪያ ዳይሬክተር
7. አቶ አዲሱ በዳሳ – በሃገር ውስጥ ደህንነት የኦሮሚያ ክልል ደህንነት ኃላፊ 
8. አቶ ዮሃንስ ወይም ገብረእግዚአብሄር ውበት – የውጭ መረጃ
9. አቶ ነጋ ካሴ – በጸረ ሽብር መምሪያ የኦነግ ክትትል ኃላፊ
10. አቶ ተመስገን በርሄ – በጸረ ሽብር መምሪያ የኦነግና ኦብነግ ክፍል ዋና ኃላፊ
11. አቶ ሸዊት በላይ – በሃገር ውስጥ ደህንነት ኦፕሬሽን መምሪያ የግንቦት 7 ክትትል ምክትል መምሪያ ኃላፊ
12. አቶ አሸናፊ ተስፋሁን – በሃገር ውስጥ ደህንነት የአማራ ክልል ሰሜን ጎንደር ዞን ደህንነት አስተባባሪ
13. አቶ ደርሶ አያና – በውጭ መረጃ የአማራ ክልል ክትትል
14. አቶ ሰይፉ በላይ – በውስጥ ደህንነት የደቡብ ክልል ክትትል ኦፊሰር
15. አቶ ኢዮብ ተወልደ – በውስጥ ደህንነት የደቡብ ክልል ደህንነት ኃላፊ
16. አቶ አህመድ ገዳ – በውስጥ ደህንነት የኦሮሚያ ክልል ክትትል ምክትል ኃላፊ
17. ምክትል ኮማንደር አለማየሁ ሀይሉ ባባታ – ቀድሞ የፌደራል ፖሊስ የሽብር ወንጀል ምርመራ ምክትል ዳይሬክተር የነበረና ዋና ዳይሬክተር ሆኖ ያገለገለ
18. ምክትል ኢንስፔክተር የሱፍ ሀሰን – የሽብር ወንጀል መርማሪ
19. ዋና ሳጅን እቴነሽ አራፋይኔ – የሽብር ወንጀል መርማሪ
20. ኢንስፔክተር ፈይሳ ደሜ – የሽብር ወንጀል መርማሪ
21. ምክትል ኢንስፔክተር ምንላርግልህ ጥላሁን – የሽብር ወንጀል መርማሪ
22. ዋና ሳጅን ርዕሶም ክህሽን – የሽብር ወንጀል መርማሪ
23. ኦፊሰር ገብረማሪያም ወልዳይ
24. ኦፊሰር አስገለ ወልደጊዮርጊስ
25. ዋና ሱፐር ኢንቴንደንት አሰፋ ኪዳኔ
26. ዋና ሱፐር ኢንቴንደንት ገብረ እግዚአብሔር ገብረሐዋርያት – የቂሊንጦ ማረሚያ ቤት የጥበቃና ደህንነት ኃላፊ
27. ዋና ሱፐር ኢንቴንደንት ተክላይ ኃይሉ – የቂሊንጦ ማረሚያ ቤት ሠራተኛ
    
28. ዋና ሱፐር ኢንቴንደንት አቡ ግርማ – የሸዋ ሮቢት ማረሚያ ቤት ኃላፊ የነበረና በዝዋይ ማረሚያ ቤት ኃላፊ ሆኖ ሲያገለግል የነበረ
29. ዋና ሱፐር ኢንቴንደንት አዳነ ሐጎስ – የቃሊቲ ማረሚያ ቤት ሠራተኛ
    
30. ዋና ሱፐር ኢንቴንደንት ተስፋሚካኤል አስጋለ – በቃሊቲ ማረሚያ ቤት ከፍተኛ የደህንነት ባለሙያ
31. ዋና ሱፐር ኢንቴንደንት ገብራት መኮንን – የዝዋይ ማረሚያ ቤት የጥበቃና ደህንነት ኃላፊ የነበረና የሸዋ ሮቢት ማረሚያ ቤት ጥበቃና ደህንነት ኃላፊ ሆኖ ሲያገለግል የነበረ
32. ረዳት ኢንስፔክተር አለማየሁ ኃይሉ ወልዴ – በአዲስ አበባ ፖሊስ የወንጀል መርማሪ
33. ረዳት ኢንስፔክተር መንግስቱ ታደሰ አየለ – በአዲስ አበባ ፖሊስ የወንጀል መርማሪ
34. አዳነች ወይም ሃዊ ተሰማ ቶላ
35. ጌታሁን አሰፋ ቶላ
36. ሙሉ ፍሰሃ

ሰሞነኛ ኢትዮጵያ

[Semonegna]

አገር አቀፍ የተማሪ ወላጆች ህብረት ምሥረታ ላይ ከዘጠኙ ክልሎችና ከሁለቱ የከተማ አስተዳደሮች የተለያዩ የህብረተሰብ ክፍሎች የተውጣጡ ግለሰቦችና ጥሪ የተደረገላቸው እንግዶች የተሳተፉበት ሲሆን ህብረቱን በሊቀመንበርነት፣ በምክትል ሊቀመንበርነት በጸሀፊነት የሚያገለግሎ ወላጆችን ምርጫ ተካሂዷል።

አዳማ (የትምህርት ሚኒስቴር) – በአገሪቱ እስከ ታኛናው መዋቅር ያሉ የትምህርትና ስልጠና ተቋማትና የተማሪ ወላጆችን ትስስር በማጠናከር በዘርፉ የሚፈለገው ውጤት እንዲመጣ የሚያስችል አገር አቀፍ የተማሪ ወላጆች ህብረት ተመሠረተ።

ክቡር የትምህርት ሚኒስቴር ሚኒስትር ደኤታ አቶ መሀመድ አህመዲን በአገር አቀፍ የተማሪ ወላጆች ህብረት ምሥረታ ወቅት እንደገለጹት የህብረቱን ዓላማ በየደረጃው ባለው መዋቅር የትምህርት ተቋማትና የተማሪ ወላጆችን በማስተሳሰር በሁለንተናዊ ብቃት፣ ዕውቀት፣ ክህሎትና በስነ ምግባር የታነጸ ዜጋ ለማፍራት ረገድ የወላጆችን ሚና ለማሳደግ ነው።

በትምህርት ጥራት የማረጋገጥ ተግባር የወላጆች ሚና ማሳደግ፣ በወላጆች፣ በመምህራንና በተማሪዎች መካከል ያለውን ግንኙት ውጤታማ ማድረግ፣ ጤናማ የመማር-ማስተማር ሂደት በላቀ ደረጃ እንዲረጋገጥ የወላጆችን ተሳትፎ ማሳደግና ለትምህርት ሥራ ማጎልበት የሚያስችል አደረጃጀትና ትስስር መፍጠር የህብረቱ ቀሪ ዓላማዎች መሆናቸውን ክቡር ሚኒስትር ደኤታው አስታውቀዋል።

በህብረቱ ምሥረታ ላይ ከዘጠኙ ክልሎችና ከሁለቱ የከተማ አስተዳደሮች የተውጣጡ ከ547 የሚበልጡ የሀይማኖት አባቶች፣ አባገዳዎች፣ የሀገር ሽማግሌዎች፣ የተማሪ ወላጆች፣ ታዋቂ ግለሰቦችና ጥሪ የተደረገላቸው እንግዶች የተሳተፉበት ሲሆን ህብረቱን በሊቀመንበርነት፣ በምክትል ሊቀመንበርነት በጸሀፊነት የሚያገለግሎ ወላጆችን ምርጫ ተካሂዷል።

በዚህም መሠረት ኢንጅነር ጌታቸው ሠጠኝ ከአዲስ አበባ የህብረቱ ሊቀመንበር ፣ወይዘሮ መሠረት ተክሌ ከቤኒሻንጉል ጉሙዝ የህብረቱ ምክትል ሊቀመንበር ፣ አቶ ሀሰን በዳሶ ከኦሮሚያ የህብረቱ ጸሀፊ ሆነው ተመርጠዋል።

ህብረቱ በተጨማሪ 11 አባላት ያሉበትን የሥራ አስፈጻሚ ኮሚቴ ያዋቀረ ሲሆን በዚህም መሠረት ከትግራይ አቶ ጸጋዬ አለማየሁ፣ ከአፋር አቶ አሊ የጦ፣ ከአማራ አቶ አዱኛ እሸቴ፣ ከሱማሌ አቶ ኻሊድ አብዱልቃድር፣ ከደቡብ አቶ ተሻለ አየለ፣ ከጋምቤላ አቶ አእምሮ ደርበው፣ ከሐረሪ ወ/ሮ ፋጡማ አብዱ በህብረቱ ሥራ አስፈጻሚ አባልነት ተመርጠዋል።

የኢትዮጵያ የተማሪ ወላጆች ህብረት ሊቀመንበር ሆነው የተመረጡት ኢንጂነር ጌታቸው ሰጠኝ በዚሁ ጊዜ እንደተናገሩት ህብረቱ ለትምህርቱ ሥራ ውጤታማነት በትኩረት እንደሚሰራ አረጋግጠዋል።

ክቡር የትምህርት ሚኒስትሩ ዶ/ር ጥላዬ ጌቴ በበኩላቸው ህብረቱ ለፍኖተ-ካርታው መተግበር ጠቃሚ መሳሪያ መሆኑን ጠቁመው ህብረቱ ለሚያከናውነው ተግባር ውጤታማነት የትምህርት ሚኒስቴር እገዛ እንደማይለየው አስታውቀዋል።

ህብረቱ በቀጣይ በሰላምና ደህንነት፣ በመማር ማስተማር፣ በትምህርት ተቋማት ፋይናንስ አስተዳደር ጉዳዮች የሚያተኩሩ ንዑሳን ኮሚቴዎች በቀጣይ ተቋቁመው ወደሥራ እንደሚያስገባም በዚሁ ጊዜ መገለጹን የኮሙኒኬሽን ጉዳዮች ዳይሬክቶሬት ዘግቧል።

ምንጭ፦ የትምህርት ሚኒስቴር

[Semonegna]

በአገሪቱ ከ7 ሺህ 800 በላይ አዳዲስ አነስተኛና መካከለኛ የማኑፋክቸሪንግ ኢንዱስትሪዎች እንደሚቋቋሙ የፌዴራል አነስተኛና መካከለኛ ማኑፋክቸሪንግ ኢንዱስትሪ ልማት ኤጀንሲ አስታወቀ።

አዳማ (ኢዜአ)– በመላ አገሪቱ በዚህ አመት ከ7 ሺህ 800 በላይ አዳዲስ አነስተኛና መካከለኛ የማኑፋክቸሪንግ ኢንዱስትሪዎች እንደሚቋቋሙ በኢንዱስትሪ ሚኒስቴር ስር የሚገኘው የፌዴራል አነስተኛና መካከለኛ ማኑፋክቸሪንግ ኢንዱስትሪ ልማት ኤጀንሲ (Federal Small and Medium Manufacturing Industry Development Agency) አስታወቀ።

አዳዲስ ኢንዱስትሪዎቹን ለማቋቋም፣ ነባሮችን ለማጠናከርና በቁሳቁስ ለማደራጀት 14 ነጥብ 7 ቢሊዮን ብር እንደሚያስፈልግ ኤጀንሲው አስታውቋል።

የአነስተኛና መካከለኛ ኢንተርፕራይዝ ፋይናንስ ፕሮጀክት የ2010 በጀት ዓመት የሥራ ዕቅድ አፈጻጸምን የሚገመግምና በ2011 ዕቅድ ላይ የሚመክር የሁለት ቀን መድረክ ጥቅምት 17 ቀን 2011 ዓም በአዳማ ከተማ ተጀምሯል።

በኤጀንሲው የፖሊሲ ዕቅድና ፕሮጀክት ዝግጅትና ክትትል ዳይሬክተር ወ/ሮ ገነት አረጋዊ በወቅቱ እንደገለጹት ከግብርና ወደ ኢንዱስትሪ መር ኢኮኖሚ ለሚደረገው መዋቅራዊ ሽግግር አዳዲስ አነስተኛና መካከለኛ ማኑፋክቸሪንግ ኢንዱስትሪዎችን መገንባት አስፈልጓል። ነባሮችንም የማጠናከር ሥራ የትኩረት አቅጣጫ መሆኑን ነው የገለጹት።

ለእዚህም በበጀት ዓመቱ 7 ሺህ 860 አዳዲስ አነስተኛና መካከለኛ ማኑፋክቸሪንግ ኢንዱስትሪዎችን የማቋቋምና 2 ሺህ 924 ነባር ኢንዱስትሪዎች የማጠናከር ሥራ እንደሚከናወን አመልክተዋል።

“አዳዲስ ኢንዱስትሪዎቹን ለማቋቋም፣ ነባሮቹን ለማጠናከርና ለእቃ አቅርቦት የሚያስፈልገው 14 ነጥብ 7 ቢሊዮን ብር ለሁሉም ክልሎች፣ ለአዲስ አበባና ድሬዳዋ ከተማ መስተዳድሮች በብድር ይቀርባል” ብለዋል ወ/ሮ ገነት።

የአዲስ አበባ ንግድና ዘርፍ ማኅበራት ምክር ቤት ወ/ሮ መሰንበት ሸንቁጥን ፕሬዝደንት አድርጎ መርጧል

አዲስ ከሚቋቋሙት የማምረቻ ኢንዱስትሪዎች መካከል የብረታ ብረትና እንጨት ሥራ፣ ጨርቃ ጨርቅና አልባሳት፣ ቆዳና የቆዳ ውጤቶች፣ የግብርና ምርት ማቀነባበሪያዎች፣ የኮንስትራክሽን ግብዓቶችና ጌጣ ጌጥ ማምረቻዎች እንደሚገኙበት ጠቅሰዋል።

ዳይሬክተሯ እንዳሉት በሚቋቋሙት ኢንዲስትሪዎች ከ195 ሺህ ለሚበልጡ ዜጎች ቋሚ የሥራ እድል ይፈጠራል ተብሎ ይጠበቃል። አያይዘውም “ኢንዱስትሪዎቹን ውጤታማ ለማድረግ በሀገር ውስጥ የ2 ቢሊዮን ብርና በውጭ አገራት የ194 ነጠብ 5 ሚሊዮን ዶላር የገበያ ትስስር ይመቻቻል” ብለዋል።

ዘርፉን ለማሳደግ ለባለሀብቶች፣ ለዩኒቨርሲቲ ምሩቃን፣ ለሞዴል አርሶ አደሮችና አርብቶ አደሮች እንዲሁም ለሌሎችም የኅብረተሰብ ክፍሎች የግንዛቤ ማስጨበጫ ስልጠና እንደሚሰጥ ዳይሬክተሯ አስታውቀዋል ።

የኤጀንሲው ዋና ዳይሬክተር አቶ አስፋው አበበ በበኩላቸው “የማኑፋክቸሪንግ ኢንዱስትሪ ልማት የትራንስፎርሜሽኑ መሰረት ስለሆነ በእያንዳንዱ ወረዳ ሊቋቋም ይገባል” ብለዋል።

ባለድርሻ አካላትን በልዩ ትኩረት በመሳተፍ ዕቅዱን እውን ለማድረግ ኤጀንሲው ከሁሉም ክልሎችና ከሁለት የከተማ መስተዳድሮች ጋር ጥቅምት 17 ቀን 2011 ዓ.ም የስምምነት ሰነድ መፈራረሙንም አቶ አስፋው አመልክተዋል።

የኢኮኖሚ መዋቅራዊ ለውጥና ብልጽግና እንዲሁም የቴክኖሎጂ ሽግግር ያለማኑፋክቸሪንግ ኢንዱስትሪው ዕድገትና ተወዳዳሪነት ሊመጣ ስለማይችል ሁሉም አካላት ለተፈጻሚነቱ ኃላፊነታቸውን እንዲወጡ ዋና ዳይሬክተሩ አሳስበዋል ።

የቀረበው አመላካች ዕቅድ ከግብርና ወደ ኢንዱስትሪ-መር ኢኮኖሚ ለመሸጋገር የሚደረገውን ግብ ለማሳካት ወሳኝ ስለመሆኑ ከመድረኩ ተሳታፊዎች ተገልጿል።

ለኢንዱስትሪው ልማት ማነቆ የሆኑ በሊዝ፣ በብድር ገንዘብና በኤሌክትሪክ አቅርቦት የሚስተዋሉ እጥረቶችና የተንዛዙ አሠራሮች ሊፈቱ እንደሚገባም በተሳታፊዎቹ ጥያቄ ቀርቧል።

ምንጭ፦ የኢትዮጵያ ዜና አገልግሎት (ኢዜአ)

[Semonegna]

እንደ የኢንዱስትሪ ፓርኮች ልማት ኮርፖሬሽን ገለጻ፥ እስካሁን ባለው ተሞክሮ የአንድ ፓርክ ግንባታ ከዘጠኝ ወር እስከ አንድ ዓመት ይጠናቀቃል፤ በዚህ መሠረት  አሁን በግንባታ ላይ ያሉት የኢንዱስትሪ ፓርኮች በተያዘላቸው የጊዜ ገደብ ይጠናቀቃሉ።

አዲስ አበባ – እስከ አሁን ወደ ምርት የገቡትን አራቱን የኢንዱስትሪ ፓርኮችና በቅርቡ የተመረቀውን የአዳማ ኢንዱስትሪ ፓርክ ጨምሮ በ2012 ዓ.ም ማጠናቀቂያ 15 የኢንዱስትሪ ፓርኮች ወደ ማምረት እንደሚገቡ የኢንዱስትሪ ፓርኮች ልማት ኮርፖሬሽን አስታወቀ።

የኢንዱስትሪ ፓርኮች ልማት ኮርፖሬሽን የኦፕሬሽንና ማኔጅመንት ምክትል ዋና ሥራ አስፈፃሚ አቶ ሽፈራው ሰለሞን በተለይ እንደተናገሩት፤ እስካሁን የሀዋሳ፣ የቦሌ ለሚ ቁጥር አንድ አይሲቲ፣ የመቐለ እና ኮምቦልቻ ፓርኮች ግንባታቸው ተጠናቆ ወደ ሥራ ገብተዋል። ከቀናት በፊት የተመረቀውን የአዳማ ኢንዱስትሪ ፓርክ ጨምሮ የጅማና የደብረ ብርሃን በሁለት ወራት ውስጥ ወደ ሥራ ይገባሉ።

የቦሌ ለሚ ቁጥር ሁለት፣ የባህር ዳር፣ የድሬዳዋና የቂሊንጦ ፋርማስቲዩካል ፓርኮች በተያዘው በጀት ዓመት የሚጠናቀቁ መሆናቸውን ገልፀው ከዚህ በተጨማሪ የአይሻ፣ የአረርቲ የአሶሳና ሠመራ ፓርኮች በዚሁ ዓመት ግንባታቸውን ለመጀመር የአዋጭነት ጥናቶቻቸው ተጠናቆ ወደ ስምምነት እየተገባ መሆኑን ተናግረዋል። እስካሁን ባለው ተሞክሮ የአንድ ፓርክ ግንባታ ከዘጠኝ ወር እስከ አንድ ዓመት ይጠናቀቃል ያሉት ኃላፊው ሌሎቹም በዚሁ መሠረት በተያዘላቸው የጊዜ ገደብ ይጠናቀቃሉ ብለዋል።

ተያያዥ ዜና፦ ቬሎሲቲ አፓረልዝ ኩባንያ ኢትዮጵያ ውስጥ የመጀመርያ የሆነውን የግል የኢንዱስትሪ ፓርክ ሊገነባ ነው።

ፓርኮቹ የተለያዩ ምርቶችን የሚያመርቱ ቢሆንም በዋናነት መንግሥት በኢንዱስትሪ ልማት ስትራቴጂ ባስቀመጠው መሠረት በአልባሳትና ጨርቃ ጨርቅ፣ በህክምና መገልገያዎችና የኮንስትራክሽን ግብዓቶች ላይ የሚያተኩሩ መሆናቸውን አስታውቀዋል። እነዚህ ዘርፎች በአነስተኛ ካፒታል የሚንቀሳቀሱ ሲሆን ሰፊ የሥራ ዕድል ለመፍጠር የሚያስችሉም ናቸው። በተጨማሪም ፓርኮቹ የሀገር ውስጥ ባለሀብቶችን ከማበረታታት ባሻገር የውጭ ባለሀብቶችን በስፋት ለመሳብ የሚያስችሉ እንደሚሆኑም ጠቁመዋል።

እንደ አቶ ሽፈራው ገለፃ፤ ፋብሪካዎቹ በሙሉ አቅማቸው ወደ ሥራ ሲገቡ በውጭ ምንዛሬ የሚገቡትን ምርቶች የሚተኩና ለውጭ ገበያ በማቅረብ የውጭ ምንዛሬ የሚያሳድጉ ይሆናሉ። በዚህ ረገድ የቂሊንጦ ኢንዱስትሪያል ፓርክ በመድኃኒት ምርት፣ የድሬዳዋና የአዳማ ደግሞ በኮንስትራክሽን ማቴርያልና ከውጭ የሚገቡ ኬሚካሎችን በአገር ውስጥ ለመተካት የተያዙ ሲሆን፤ በአልባሳትና ጨርቃ ጨርቅ ዘርፍ የሚሰማሩት የወጪ ንግድ ላይ የሚያተኩሩ እንደሆኑም ገልፀዋል።

በ2006 ዓ.ም. የተቋቋመው የኢንዱስትሪ ፓርኮች ልማት ኮርፖሬሽን (IDPC) ሀገሪቱ ውስጥ በመንግስት ውጪ የሚገነቡትናና ወደ ሥራ የገቡትን የኢንዱስትሪ ፓርኮች በበላይነት ይቆጣጠራል።

ምንጭ፦ የኢትዮጵያ ፕሬሥ ድርጅት

[Semonegna]

የኦሞ ኩራዝ ቁጥር 3 ስኳር ፋብሪካ መመረቅ ስኳር የሚያመርቱትን ፋብሪካዎች ቁጥር ወደ ስምንት (ወንጂ ሸዋ፣ መተሐራ፣ ፊንጫአ፣ ከሰም፣ ተንዳሆ፣ አርጆ ዲዴሳ፣ ኦሞ ኩራዝ ቁጥር 2 እና 3) ያደርሰዋል።

ኩራዝ ከተማ፣ ደቡብ ኢትዮጵያ – የኦሞ ወንዝን በሚያዋስኑ በካፋና ቤንች ማጂ ዞኖች የሚገኘውና የኢትዮጵያ ስኳር ኮርፖሬሽን ያስገነባው የኦሞ ኩራዝ ቁጥር 3 ስኳር ፋብሪካ ከፍተኛ የመንግሥት ባለሥልጣናት በሚገኙበት እሁድ ጥቅምት 4 ቀን 2011 ዓ.ም ከጠዋቱ 2 ሰዓት ላይ ይመረቃል።

በኢትዮጵያ ስኳር ኮርፖሬሽን ንብረትነት በኦሞ ኩራዝ ስኳር ልማት ፕሮጀክት ስር ከሚገነቡት አራት ስኳር ፋብሪካዎች አንዱ የሆነው ይህ ፋብሪካ የግንባታ ሥራው በይፋ የተጀመረው በመጋቢት ወር መጀመሪያ 2008 ዓ.ም ከቻይና ልማት ባንክ በተገኘ ከ8 ቢሊዮን ብር በላይ ብድር ነው።

ዋና መቀመጫውን ሃናን ክልል ከተማ ባደረገው ጄንግጆ ከተማ ባደረገው ቻይና ኮምፕላንት ግሩፕ በተባለ የቻይና ኩባንያ የተገነባው ይህ ፋብሪካ በቀን ከ8 ሺህ አስከ 10 ሺህ ኩንታል ስኳር የማምረት አቅም ያለው ግዙፍ ፕሮጀክት ነው።

ፋብሪካው እጅግ ዘመናዊ ከመሆኑ አንጻር የዓለም ገበያ ፍላጎትን መሠረት በማድረግ ጥሬ ስኳር (raw sugar)፣ ነጭ ስኳር (plantation white sugar) እና የተጣራ ስኳር (refined sugar) ማምረት ይችላል።

ለአራቱም ስኳር ፋብሪካዎች በ100 ሺህ ሄክታር መሬት ላይ ሸንኮራ አገዳ ለማልማት በኦሞ ወንዝ ላይ የመስኖ መሠረተ ልማት ግንባታ እየተካሄደ ይገኛል። በአጠቃላይ እስካሁን 30 ሺህ ሄክታር መሬት ውሃ ገብ ማድረግ የተቻለ ሲሆን፣ ከዚህ ውስጥ 16 ሺህ ሄክታር መሬት ላይ ሸንኮራ አገዳ ተተክሏል።

ሰሞነኛ ዜና፦ በኦሮሚያ ክልል አዳማ ከተማ የተገነባው የአዳማ ኢንዱስትሪያል ፓርክ ተመረቀ፤ በዚህም ወደሥራ የገቡ የኢንዱስትሪ ፓርኮች ቁጥር አምስት ደርሷል

የሰው ኃይልን በተመለከተ፥ የኦሞ ኩራዝ ስኳር ልማት ፕሮጀክት ከተቋቋመ ከ2003 ዓ.ም አንስቶ በፕሮጀክቱ፣ በኮንትራክተሮች እንዲሁም በጥቃቅንና አነስተኛ ተቋማት በቋሚ፣ በኮንትራትና ጊዜያዊነት ከ110 ሺህ በላይ ለሚሆኑ የአካባቢው ዜጎች የሥራ ዕድል የተፈጠረ ሲሆን፣ በሌላ በኩል ከ300 በላይ የጥቃቅንና አነስተኛ ተቋማትን አደራጅቶ ወደ ሥራ ለማስገባት ተችሏል።

በኦሞ ኩራዝ ስኳር ልማት ፕሮጀክት እየተገነቡ ከሚገኙ አራት የስኳር ፋብሪካዎች ውስጥ የኦሞ ኩራዝ ቁጥር 2 ስኳር ፋብሪካ ከመጋቢት 14 ቀን 2009 ዓ.ም ጀምሮ ወደ ሥራ መግባቱ ይታወሳል።

የኦሞ ኩራዝ ቁጥር 3 ስኳር ፋብሪካ መመረቅ ስኳር የሚያመርቱትን ፋብሪካዎች ቁጥር ወደ ስምንት (ወንጂ ሸዋ፣ መተሐራ፣ ፊንጫአ፣ ከሰም፣ ተንዳሆ፣ አርጆ ዲዴሳ፣ ኦሞ ኩራዝ ቁጥር 2 እና 3) ያደርሰዋል።

ምንጭ፦ የኢትዮጵያ ስኳር ኮርፖሬሽን

[Semonegna]

የኦሞ ኩራዝ ቁጥር 3 ስኳር ፋብሪካ መመረቅ ስኳር የሚያመርቱትን ፋብሪካዎች ቁጥር ወደ ስምንት (ወንጂ ሸዋ፣ መተሐራ፣ ፊንጫአ፣ ከሰም፣ ተንዳሆ፣ አርጆ ዲዴሳ፣ ኦሞ ኩራዝ ቁጥር 2 እና 3) ያደርሰዋል።

ኩራዝ ከተማ፣ ደቡብ ኢትዮጵያ – የኦሞ ወንዝን በሚያዋስኑ በካፋና ቤንች ማጂ ዞኖች የሚገኘውና የኢትዮጵያ ስኳር ኮርፖሬሽን ያስገነባው የኦሞ ኩራዝ ቁጥር 3 ስኳር ፋብሪካ ከፍተኛ የመንግሥት ባለሥልጣናት በሚገኙበት እሁድ ጥቅምት 4 ቀን 2011 ዓ.ም ከጠዋቱ 2 ሰዓት ላይ ይመረቃል።

በኢትዮጵያ ስኳር ኮርፖሬሽን ንብረትነት በኦሞ ኩራዝ ስኳር ልማት ፕሮጀክት ስር ከሚገነቡት አራት ስኳር ፋብሪካዎች አንዱ የሆነው ይህ ፋብሪካ የግንባታ ሥራው በይፋ የተጀመረው በመጋቢት ወር መጀመሪያ 2008 ዓ.ም ከቻይና ልማት ባንክ በተገኘ ከ8 ቢሊዮን ብር በላይ ብድር ነው።

ዋና መቀመጫውን ሃናን ክልል ከተማ ባደረገው ጄንግጆ ከተማ ባደረገው ቻይና ኮምፕላንት ግሩፕ በተባለ የቻይና ኩባንያ የተገነባው ይህ ፋብሪካ በቀን ከ8 ሺህ አስከ 10 ሺህ ኩንታል ስኳር የማምረት አቅም ያለው ግዙፍ ፕሮጀክት ነው።

ፋብሪካው እጅግ ዘመናዊ ከመሆኑ አንጻር የዓለም ገበያ ፍላጎትን መሠረት በማድረግ ጥሬ ስኳር (raw sugar)፣ ነጭ ስኳር (plantation white sugar) እና የተጣራ ስኳር (refined sugar) ማምረት ይችላል።

ለአራቱም ስኳር ፋብሪካዎች በ100 ሺህ ሄክታር መሬት ላይ ሸንኮራ አገዳ ለማልማት በኦሞ ወንዝ ላይ የመስኖ መሠረተ ልማት ግንባታ እየተካሄደ ይገኛል። በአጠቃላይ እስካሁን 30 ሺህ ሄክታር መሬት ውሃ ገብ ማድረግ የተቻለ ሲሆን፣ ከዚህ ውስጥ 16 ሺህ ሄክታር መሬት ላይ ሸንኮራ አገዳ ተተክሏል።

ሰሞነኛ ዜና፦ በኦሮሚያ ክልል አዳማ ከተማ የተገነባው የአዳማ ኢንዱስትሪያል ፓርክ ተመረቀ፤ በዚህም ወደሥራ የገቡ የኢንዱስትሪ ፓርኮች ቁጥር አምስት ደርሷል

የሰው ኃይልን በተመለከተ፥ የኦሞ ኩራዝ ስኳር ልማት ፕሮጀክት ከተቋቋመ ከ2003 ዓ.ም አንስቶ በፕሮጀክቱ፣ በኮንትራክተሮች እንዲሁም በጥቃቅንና አነስተኛ ተቋማት በቋሚ፣ በኮንትራትና ጊዜያዊነት ከ110 ሺህ በላይ ለሚሆኑ የአካባቢው ዜጎች የሥራ ዕድል የተፈጠረ ሲሆን፣ በሌላ በኩል ከ300 በላይ የጥቃቅንና አነስተኛ ተቋማትን አደራጅቶ ወደ ሥራ ለማስገባት ተችሏል።

በኦሞ ኩራዝ ስኳር ልማት ፕሮጀክት እየተገነቡ ከሚገኙ አራት የስኳር ፋብሪካዎች ውስጥ የኦሞ ኩራዝ ቁጥር 2 ስኳር ፋብሪካ ከመጋቢት 14 ቀን 2009 ዓ.ም ጀምሮ ወደ ሥራ መግባቱ ይታወሳል።

የኦሞ ኩራዝ ቁጥር 3 ስኳር ፋብሪካ መመረቅ ስኳር የሚያመርቱትን ፋብሪካዎች ቁጥር ወደ ስምንት (ወንጂ ሸዋ፣ መተሐራ፣ ፊንጫአ፣ ከሰም፣ ተንዳሆ፣ አርጆ ዲዴሳ፣ ኦሞ ኩራዝ ቁጥር 2 እና 3) ያደርሰዋል።

ምንጭ፦ የኢትዮጵያ ስኳር ኮርፖሬሽን

[Semonegna]

ቡሬ ከተማ ውስጥ በአቶ በላይነህ ክንዴ የተቋቋመው የፊቤላ ኢንዳስትሪያል ኃላፊነቱ የተወሰነ የግል ማኅበር ስር እየተገነባው ያለው የምግብ ዘይት ፋብሪካ ሥራ ሲጀምር በሀገራችን የሚስተዋለዉን የምግብ ዘይት እጥረት በ60 በመቶ ይቀንሳል።

አዲስ አበባ – በሀገራችን በህብረተሰቡ የመሰረታዊ እቃዎች የዕለት ፍጆታ ላይ የአቅርቦት እጥረት ይስተዋላል። የምግብ ዘይት አቅርቦት እጥረት በመኖሩ መንግስት ለህብረተሰቡ በየወሩ በኮታ ልክ ያከፋፍላል። ይሁንና ችግሩ ከጊዜ ወደ ጊዜ እየተባባሰ ይገኛል ሲሉ የተለያዩ የህብረተሰብ ክፍሎች ቅሬታ ያነሳሉ። በአማራ ክልል በወር ከ23 ሚሊየን ሊትር በላይ የምግብ ዘይት አቅርቦት ያስፈልገዋል። ክልሉ እያሰራጨ ያለው ግን 7 ነጥብ 7 ሚሊየን ሊትር የምግብ ዘይት እንደሆነ ከአማራ ክልል ንግድ ቢሮ ያገኘነው መረጃ ያሳያል።

በቡሬ ከተማ በላይነህ ክንዴ በተሰኙ ባለሀብት ፊቤላ ኢንዱስትሪያል ኃላፊነቱ የተወሰነ የግል ማኅበር በሚል ስያሜ የምግብ ዘይትና ሌሎች ምርቶች ማምረቻ ፋብሪካ እየተገነባ ይገኛል። ከ500 ሚሊዮን ብር በላይ ተመድቦለት ግንባታው የተጀመረው ፋብሪካ የምግብ ዘይት፣ ፕላስቲክ፣ ሳሙና እና የተቀነባበረ ሰሊጥ ያመርታል።

የፊቤላ ኢንደስትሪያል ኃ/የተ/የግል ማህበር አስተዳደር እና ፋይናንስ ኃላፊ አቶ ጎጃም ዓለሙ እንደተናገሩት በ2006 ዓ.ም የመሠረት ድንጋይ ተጥሎ ወደ ግንባታ ገብቷል። የህንጻ እና መሠረተ ልማት አውታሮች ግንባታ ተጠናቋል። ነገር ግን የዘይት ፋብሪካው የማሽን ተከላ ዘግይቷል። ለዚህም በዋነኝነት እንደምክንያት የሚጠቀሰው ሀገሪቱ ያጋጠማት የውጭ ምንዛሪ እንደሆነ ከዚህ በፊት Mutesi የተሰኘ በአፍሪካ የንግድና ቢዝነስ እንቅስቃሴ ላይ ያተኮረ ሚዲያ ዘግቦ ነብር። አሁን ላይ ግን ማሽኑን ለመትከል ዝግጅቱ ተጠናቋል አቶ ጎጃም እንደገለጹት። በአጭር ጊዜ ውስጥም ወደ ምርት ይገባል ነዉ ያሉት። የፊቤላ ኢንደስትሪ የምግብ ዘይት ማምረት ሥራ ሲጀምር ከ1 ሚሊዮን ሊትር በላይ በቀን የማምረት አቅም ይኖረዋል። በዚህም የአማራ ክልል የዘይት አቅርቦት እጥረትን ከመፍታት አልፎ ከክልሉ ውጭ ላሉ አካባቢዎች ማድረስ ይችላል።

“የዘይት ፋብሪካው ሥራ ሲጀምር በሀገራችን ያለውን የፋብሪካ ቁጥር ያሳድጋል። በሀገር ደረጃ የሚስተዋለዉን የምግብ ዘይት እጥረት ችግር እስከ 60 በመቶ ይቀንሳል። በየዓመቱ ከ12 ሚሊዮን ኩንታል በላይ የቅባት እህሎችን በግብዓትነት ስለሚጠቀም ለአርሶ አደሩ የገበያ ዕድል በመፍጠር ተጠቃሚ ያደርጋል” በማለት አቶ ጎጃም ተናግረዋል። ወደ ውጭ ምርቶችን በመላክ የውጭ ምንዛሪ ያስገኛልም ብለዋል።

የመብራት እና የውሀ አቅርቦት ችግር የምርት ሂደቱ ላይ ከፍተኛ ጫና የሚያሳድር እና ጊዜ የማይሰጥ እንቅፋት፥ ምናልባትም ፋብሪካው ሊያጋጥሙት ከሚችሉት ተግዳሮቶች ዋነኛው መሆኑን ጠቁመዉ የሚመለከታቸው አካላት አፋጣኝ መፍትሄ እንዲሰጡ መልዕክት አስተላልፈዋል።

◌ Ethiopian millionaire Belayneh Kinde and others awarded for investing in pulses, oilseeds & spices

የቡሬ ከተማ አስተዳደር ምክትል ከንቲባ እና የንግድ፣ ኢንደስትሪ እና ገበያ ልማት ጽ/ቤት ኃላፊ አቶ ይገርማል ሙሉሰዉ በበኩላቸዉ ፊቤላ ኢንደስትሪያል ኃ/የተ/የግል ማኅበር በሀገር ደረጃ የሚስተዋለዉን የምግብ ዘይት አቅርቦት ችግር ይቀንሳል ብለዋል። ለወጣቶች የሥራ ዕድል ከማስገኘቱ በላይ ለአርሶ አደሩ የገበያ ትስስር በስፋት እንደሚፈጥርም ተናግረዋል።

የህንጻ እና የመሠረተ ልማት ግንባታዉ ከ95 በመቶ በላይ መጠናቀቁን ጠቅሰዉ የመብራት እና ውሀ አቅርቦት ችግር ካልገጠመው በተያዘው በጀት ዓመት ፋብሪካው ሥራ ይጀምራል። ይሁን እንጂ የመብራት እና የውሀ ችግሩ ስር የሰደደ እና ከከተማ አስተዳደሩ አቅም በላይ በመሆኑ የፌዴራል መንግስት ትኩረት እንደሚያሻዉ አቶ ይገርማል ነግረውናል።

ፋብሪካው እስከ 1500 ለሚሆኑ ሰዎች በቋሚነት እና በጊዚያዊነት የሥራ ዕድል እንደሚፈጥር የአማራ ብዙኃን መገናኛ ድርጅትን ዋቢ በማድረግ የመንግስት ኮሚኒኬሽን ዘግቧል።

አቶ በላይነህ ክንዴ ማን ናቸው?

• የተወለዱት በአማራ ክልል፣ ምዕራብ ጎጃም ዞን፣ ሰቀላ ወረዳ (ቡሬ አጠገብ) ነው፤
• የአስራ ሁለተኛ ክፍል ትምህርታቸውን እንዳጠናቀቁ የከፍተኛ ትምህርት መግቢያ ውጤት ስላልመጣላቸው ሁርሳ ወታደራዊ ማሠልጠኛ ገብተው ወታደራዊ ስልጠና ተከታትለዋል፤
• ነገር ግን በውትድርና ሕይወት ብዙም አልገፉም፤ የደርግ መንግስት ወድቆ የኢህአዴግ መንግስት ስልጣን ሲይዝ የውትድርና ሥራን ትተው እጅግ አናሳ በሆነ ገቢ የቀን ሥራ ላይ ተሰማሩ፤
• በቀን ሥራ ገፍትው ጥቂት ገንዘብ እንዳጠራቀሙ የማር እና የቅቤ ንግድ ጀመሩ፤
• በማር እና ቅቤ ንግድ ለአስር ዓመታት ሠርተው ንግዳቸውን በማሳደግ “በላይነህ ክንዴ አስመጪና ላኪ” የሚል ድርጅት መሠረቱ፤
• ይህንን የአስመጪና ላኪነት ሥራ ከጊዜ ወደጊዜ በካፒታል፣ በሥራ ዘርፍ እና ሠራተኞችን በመቅጠር፣… በአጠቃላይ በሁሉም አቅጣጫዎች በማሳደግ በአሁኑ ጊዜ ኢትዮጵያ ውስጥ ከሚገኙ ጥቂት ሚሊየነሮች ተርታ ሊሰለፉ ችለዋል (ይህንንም በዓለም ታዋቂው የቢዝነስ መጽሔት ፎርቤስ/Forbes በ2009 ዓ.ም ዘገባው አንስቷቸው ነበር)፤
• በአሁኑ ወቅት የአቶ በላይነህ ክንዴ አጠቃላይ ሀብት ከሶስት ቢሊየን ብር (ከ111 ሚሊየን ዶላር) በላይ ሲሆን የተሰማሩበት የንግድና ምርት ዘርፍም አስመጪና ላኪነት፣ ትራንስፖት፣ የግንባታ ምርቶች፣ እርሻ እና ፋይናንስ ሲሆኑ ሀገሪቱ ውስጥ ባሉ ግዙፍ አክሲዮን ማኅበራት፥ ለምሳሌ ያህል ጎልደን ባስ ኢትዮጵያ፣ ኢትዮጵያ ሆቴል፣ አዳማ ራስ ሆቴል፣ ፀሐይ ኢንዱስትሪያል ፣ ኳሊቲ ብረታ ብረት ማምረቻ አክሲዮን ማኅበራት ውስጥ ሁነኛ ድርሻ አላቸው።

ምንጭ፦ የኢትዮጵያ ፕሬስ ድርጅት እና Mutesi

[Semonegna]

ጨፌ ኦሮሚያ ባደረገው ሶስተኛ አስቸኳይ ጉባዔ ላይ ወ/ሮ ሎሚ በዶ አፈ ጉባዔ ሆነው ሲመረጡ አዲስ በጸደቀ አዋጅም በክልሉ በቁጥር 42 የነበሩት የአገልግሎት ሰጪ ተቋማት ቁጥራቸው ወደ 38 ዝቅ ተደርጎ በአዲስ መልክ እንዲዋቀሩ ተወስኗል።

አዳማ (ሰሞነኛ)– የኦሮሚያ ክልል ምክር ቤት (ጨፌ ኦሮሚያ) በአዳማ ከተማ እያደረገ ባለው አራተኛ ዓመት፣ አምስተኛ የሥራ ዘመን፣ ሶስተኛ አስቸኳይ ጠቅላላ ጉባዔ ላይ 28 ቀን 2011 ዓ.ም. ባደረገው ውሎ ወ/ሮ ሎሚ በዶን አፈ ጉባዔ አድርጎ መርጧል።

ወ/ሮ ሎሚ በዶ  በአሁኑ ወቅት የጨፌ ኦሮሚያ አፈ ጉባዔ የሆኑትን አቶ እሸቱን ደሴን የሚተኩ ሲሆን በጉባዔው ላይ እንደተገለጸው አቶ እሸቱ ደሴ በተደራረበባቸው የሥራ ኃላፊነት ምክንያት ከቦታቸው እንዲነሱ ተደርገዋል።

በተያያዘ ዜና ጨፌ ኦሮሚያ እያደረገ ባለው የጠቅላላ ጉባዔ ላይ የክልሉን የሥራ አስፈጻሚ አካላት መልሶ ለማደራጀት እና በተለያየ እርከን ደረጃ ያሉትን ሰዎች ስልጣንና ኃላፊነታቸውን ለመወሰን የሚያስችል አዋጅ አጽድቋል።

በተጨማሪም ጨፌ ኦሮሚያ  የየክልሉን  ጠቅላይ ዓቃቤ ሕግ ለማቋቋም የወጣው ረቂቅ አዋጅ አጽድቋል። በዚህ ረቂቅ አዋጅ መሠረት ከዚህ በፊት የኦሮሚያ ክልላዊ መንግስት የፍትህ ቢሮ ተብሎ ይጠራ የነበረው በአዲሱ አደረጃጀት የኦሮሚያ ክልላዊ መንግስት ጠቅላይ ዓቃቤ ሕግ ተብሎ ተሰይሟል።

በክልሉ ውስጥ በርካታ የአስተዳደራዊ ችግሮች መኖራቸውን፣ እነዚህን ችግሮች ለመቅረፍ ብዙ ተግባራትና ማሻሻያዎች ቢከናወኑም ሕዝቡ እያቀረበ ያለውን ቅሬታ አሉታዊ በሆነ መልኩ ቀርፎ ለሕዝቡ እርካታን መፍጠር ስላልተቻለ የመዋቅራዊ አደረጃጀት ለውጥ ማድርግ አስፈላጊ ሆኖ መገኘቱን የኦሮሚያ ክልላዊ መንግስት ምክትል ርዕሰ መስተዳደር አቶ ለማ መገርሳ በጠቅላላ ጉባዔው ላይ አስረድተዋል።

አቶ ለማ እንዳሉት የተቀላጠፈና ጥራት ያለው አገልግሎት ከመስጠት አኳያ ጉልህ ክፍተት እንዳለና፣ በተለያዩ ቢሮዎች ተሀድሶ ተብለው የተጀመሩ የ አሠራር ለውጦችም በሰራተኞችና አገልግሎት ሰጪዎች ላይ አመለካከት ከመቀየር (ከማደስ) ባለፈ በሕዝቡ ዘንድ በሚያገኘው አገልግሎት እርካታን ሊፈጥር እንዳልቻለ ገልጸዋል።

በዚህም መሠረት የተጀመሩ ለወጦች አሁንም እንዲቀጥሉና፣ ተጨማሪ ወይም አማራጭ ለውጥ የሚያስፈልጋቸው ቦታውን በተገቢው መንገድ ትግባራቸውን እንዲወጡ መዋቅራዊና አደረጃጀታዊ ለወጥ ማድረግ አስፈላጊ ሆኖ እንደተገኘ አቶ ለማ መገርሳ ተናግረዋል።

በጸደቀው አዋጅ መሠረት ከዚህ በፊት በቁጥር 42 የነበሩት የክልሉ አገልግሎት ሰጪ ተቋማት (ቢሮዎች) ወደ 38 ዝቅ ተደርገው የተዋቀሩ ሲሆን በተመሳሳይ መልኩ በክልሉ ውስጥ በዞን፣ በወረዳ እና በቀበሌ ደረጃ የተዋረዱ የአገልግሎት ተቋማትም በአዋጁ መሠረት በአዲስ እንደሚዋቀሩ ከጠቅላላ ጉባዔል ለማወቅ ተችሏል።